O Tombo de Celanova pertence, por dereito propio, a eses conxuntos documentais que poden caracterizarse como icónicos. Grazas a el, e aos seus case 600 documentos, é posible albiscar  persoeiros e sucesos vinculados coa historia do mosteiro bieito e achegarse a unha panorámica rica e dinámica da Galicia na que sucederon eses procesos que os historiadores denominan «revolución do ano mil» e «cambio feudal».

Os reis asturianos, Rosendo, Ilduara ou os abades celanoveses, en efecto, teñen singular presenza neste códice. Ao seu carón pódese entrever tamén a vida da comunidade monástica, a progresiva humanización do territorio ou a organización das comunidades aldeás. O Tombo é unha xanela aberta a Galicia —sobre todo a suroriental— daquel tempo.

Materiais complementarios

• Andrade Cernadas, J.M.: «Vellas e novas consideracións sobre o Tombo de Celanova» en Gallaeciae Monumenta Historica. Estudos, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 2016.
• —: «La vida cotidiana en un monasterio medieval» en Las religiones en la historia de Galicia, Sémata, Ciencias Sociais e Humanidades, nº 7-8 (1996), pp. 295-305.
• López Sabatel, J.A.: «La villa altomedieval gallega núcleo de estructuración social y escenario de feudalización» en Historia Social y de la Educación, vol. 2, nº 1 (2013), pp. 78-100.
• Portela Silva, E., Pallares Méndez, M.C.: «Elementos para el análisis de la aristocracia alto-medieval de Galicia: parentesco y patrimonio» en Studia Historica. Historia Medieval, 5 (1987), pp. 17-32.
• Sánchez Pardo, J. C.: «Estrategias territoriales de un poder monástico en la Galicia medieval: Celanova (siglos X-XII)», Studia Historica. Historia Medieval, vol. 28 (2011), pp. 155-178.
• Vaquero Díaz, M. B.: «A xestión patrimonial do mosteiro de Celanova na Baixa Idade Media», As Institucións galegas na historia, Sémata, Ciencias Sociais e Humanidades, 15 (2003), pp. 223-236.