GMH/ÍNDICE A-Z

187

1464, setembro, 5. Vilamaior-Mondoñedo.
O cura de Bares, Fernando Dourado, antes de coñece-la sentencia (da que se falará no número seguinte), ponse de acordo co Cabido da Catedral de Mondoñedo, recoñecendo que non ten dereito ós dous tercios do préstamo da devandita parroquia. O Cabido arréndallos ó expresado Fernando Dourado. Prosegue unha alegación simple, presentada, segundo parece, polo procurador do Cabido ante os xuíces da causa, que recolle toda a historia da unión dos expresados dous tercios á Mesa Capitular de Mondoñedo, arrendamento dos mesmos e refutación das razóns alegadas pola parte contraria.
A, papel, caderno de 4 follas –unha en branco–, con signo notarial, de 395 x 302 mm. Letra cortesá. A alegación componse dun caderno de 20 follas de papel de 233 x 153 mm. Letra procesual.

Anno do nasçemento do noso Sennor Jesucristo de mill et quatroçentos et / quatro annos çinco dias do mes de setenbro enna çibdade de Villamayor enno / paaço dos Caualeyros que he sito enna caustra da iglesia cathedral da dita / çibdade seendo ajuntados en cabildo por canpaa tangida segundo que han / de vso et de costume os sennores Aluaro Afonso de Piquin liçençiado en Decretos the/sorero da dita iglesia provisor et vicario geeral da dita iglesia et obispado por / lo reuerendo sennor don Fadrique de Guzman obispo da dita iglesia et obispado et / Gonçalo Peres de Labrada et Pedro Martines de Folgueira logar tenente de dean por / lo sennor don Ruy Sanches de Padilla dean da dita iglesia et Gonçalo Yanes / et Afonso Martines Paton et Pedro Arias et Juan Fernnades d-Anca et Juan Gonçales / Saco et Martin Vasques de San Viçenço et Vasco Gomes das Seyxas et Vas/co Martines de Lago et Luys Vasques canonigos da dita iglesia et Ruy Vasques / et Garçia Rodrigues d-Estua et Aluaro Garçia et Juan Yanes et Afonso Rodrigues raçoeiros paresçeu y personalmente Ferrnand Dourado coengo do moesteyro de San Martinno / de Mondonedo et benefiçiado da terça parte con cura da iglesia de santa Ma/ria de Vares sita enna dita diocesis de Mondonedo en presença de min / notario et testigos de juso escriptos et diso que por quanto el molestara aos / ditos sennores benefiçiados da dita iglesia sobre os frutos et rentas das / duas terças partes sen cura da dita iglesia de santa Maria de Vares anexas / a la mesa capitular da dita iglesia et les mouera essomismo pleito / sobre la propiedade das ditas duas terças partes sen cura en nomme da dita / sua cura por ante os sennores chantre da iglesia de Lugo et Rodrigo Alonso das Camoyras / canonigo da dita iglesia por vertude de duas letras apostolicas a el conçesas / por lo muy santo Padre Pio secundo papa moderno et por vertude de outra / letra a el conçesa por lo muy santo Padre Nicolao de boa memoria et por / vertude de outros titulos et dereytos a el conçesos actoritate ordi/naria et diso que era çertificado a el non conpeter dereyto algun / aas ditas duas terças partes sen cura da dita iglesia de santa Maria de Vares / nen aa dita sua cura por vertude das ditas letras apostolicas et titu/los et dereytos a el actoritate ordinaria conçesos nin en outra /manera alguna et que asi lo confesaua et confeso. Et a mayor abonda/mento diso que se dereyto alguno conpetia a el ou aa dita sua cura a/as ditas duas terças partes sen cura ou podia conpeter de aqui adiante / en qualquer manera ou por qualquer rason por rason das ditas letras / apostolicas a el conçesas diso que lo renunçiaua et renunçio et al pleito et / causa et letigio que avia con los ditos sennores dean et cabildo da dita / iglesia et que pedia et pedeu a los ditos sennores chantre et Rodrigo Afonso / juyzes apostolicos ante quen pendia a dita causa que el avia con hos / sennores que promulgasen en ela sentençia et pronunçiasen las ditas duas / terças partes sen cura da dita iglesia de santa Maria de Vares seer canoni/camente anexas a la dita mesa capitular da dita iglesia et pertenesçer/lle et a los ditos sennores et frutos et rentas a elas pertenesçentes se/gun que constaua por vna anexaçion et vnion feita das ditas duas ter/ças partes sen cura a la dita mesa capitular da dita iglesia por lo reuerendo / sennor don Afonso Segura de boa memoria obispo que foy desta dita iglesia / et obispado et por vna sentençia por el promulgada entre os ditos sennores / dean et cabildo et el sobre as ditas duas terças partes sen cura da dita / iglesia et frutos et rentas deles en que el ja avia consentido otra vez / et por los outros dereytos presentado por los ditos sennores dean et ca/bildo ante los ditos sennores juyses et por seus procuradores en seu nome. Et diso mays o dito Ferrnand Dourado que por quanto el auia gastado muy/to en este dito negoçio que pedia et pedeu aos ditos sennores que eran / presentes que lles remitissen los frutos et rentas que lles auia leuado das / ditas suas duas terças partes sen cura sobre que auia letigado et essomis/mo las expensas custas que eles avian feitas por rason do suso dito / por quanto era çerto seerenlles deuidas. Et essomismo diso que lles / pedia et pedeu que por quanto el viera contra vn arrendamento que os ditos / sennores lle avian feito das ditas suas duas terças partes sen cura da / dita iglesia et a Gomes Dourado canonigo do dito monesteiro que entendia o dito arrenda/mento auer espirado et por ende diso que pedia et pedeu aos ditos sennores / que estauan presentes que lles ploguiesse de lle arrendar as ditas duas / suas terças partes sen cura da dita iglesia por toda sua vida en esta ma/nera este presente anno por preço et contia de seteçentos mor. desta moneda / corrente de noso sennor el rey de que duas brancas vellas ou tres novas / fazen hun mor. et todos los outros annos aduenideros en sua vida del / por presço de mill et quatroçentos mor. da dita moneda et que el que pagaria / aos ditos sennores os ditos mor. ou a seu mayordomo aqui postos en pas /et en saluo en esta dita çibdade a sua aventura et sen desconto alguno et que tomaria a dita renta a Deus et a toda sua aventura de qualquer / caso fortuyto que viese et que pagaria os ditos mor. segund suso dito / he en esta manera la meytade dos ditos seteçentos mor. por Nauidade primeira / que verna et la outra meytade por pascua de Resureçion et dende en adiante / todos los outros annos aduenideros en sua vida et pagaria la meytade / de los ditos mill et quatroçentos mor. a los ditos sennores ou a seu mayordomo / por el dia de Nauidade et la outra meytade por el dia de pascua florida et / que pagaria mays en cada vn anno durante o dito arrendamento rey et Ro/ma et see et padrones et todos los outros cargos et trebutos que veniesen / aas ditas duas terças partes sen cura et lles coubese de pagar en qualquer ma/nera durante ho dito arrendamento. Et logo os ditos sennores que syan / presentes dixeron que remitian et remitieron ao dito Ferrnando Dourado todos los ditos frutos et rentas que lles auia leuado das ditas suas duas terças partes / sen cura despoys que avian letigado et dante et eso mismo as expenssas / que elles avian feitas enno dito negoçio por quanto eran çertos que el non la podria / satisfazer et por se amerçear del et diseron que prometian et prometeron de / nunca lle las demandar en juysio nen fora del por si nen por outros et se ten/tassen de lle demandar o susodito ou qualquer cousa del que querian que non / fosen sobre ello oydos et diseron que arrendauan et arrendaron as ditas suas / duas terças partes sen cura ao dito Ferrnando Dourado que estaua presente por / toda sua vida segund suso dito he conven a saber este presente anno por los / ditos seteçentos mor. da dita moneda et todos los outros annos aduenideros / por os ditos mill et quatroçentos mor. et que os dese et pagase aqui dentro / en esta dita çibdade a sua custa en pas et en saluo a eles ou ao dito seu / mordomo sen desconto algun et a toda sua auentura de todo caso fortuy/tu aos ditos plasos et terminos et que pagasse rey et Roma et see et padrones et todos los outros cargos et trebutos que coubesen de pagar a las ditas / suas duas terças partes sen cura da dita iglesia de santa Maria de Vares et ma/ys que se o dito Ferrnando Dourado no pagasse os ditos mor. ou alguns deles / a eles ou ao dito seu mayordomo aos dito plasos et terminos ou a al/guno deles et eles ou seu procurador ou mordomo fizesse alguns espen/sas ou reçebese alguns dapnos ennos demandar et cobrar que o dito Ferrnando Do/urado fosse obligado et seus beens a lles lo dar et pagar todo et o dito / prinçipal. Et eu o dito Ferrnando Dourado diso que de liçençia de seu prior que para / elo tenia et se obligo de presentar a min o dito notario que resçebia et resçebeu / o dito arrendamento que lle asy fazian os ditos sennores das ditas suas / duas terças partes sen cura para toda sua vida con has ditas condiçoes / et cargos et postura et se obligaua et obligou de dar et pagar os ditos / mor. en cada hun anno aos ditos plasos aos ditos sennores ou ao dito seu / mayordomo postos en esta dita çibdad en pas et en saluo et pagar todos los outros / cargos et trebutos en cada hun anno segund suso dito he. Et para lo millor / tener et conplir et gardar et pagar todo segund suso dito he diso daua et / deu consigo por fiador deuedor et prinçipal pagador a Afonso Martinez / de Forjan clerigo de Yuanne de Vilaronte raçoeiro de santa Maria del Campo da / vila de Ribadeo que estaua presente o qual diso que se outorgaua et outorgo por tal / fiador deuedor et prinçipal pagador. Et os susoditos Ferrnando Dourado et Afonso / Martinez raçoeiro diseron que anbos a dous et cada hun deles de mancomun et cada hun / deles sobre sy diseron que prometian et prometeron de tener et conplir et gardar / et pagar todo lo contenido en este dito instrumento et qualquer cousa del aos / ditos terminos et por lo dito tenpo segun suso dito he. Para lo qual / eles et qualquer deles diseron que obligauan et obligaron a sy et a todos / seus beens eclesiasticos et seglares avidos et por aver et diseron que pedian / et rogauan et dauan et deron todo seu poder conplido a qualesquer justiçias / asy eclesiasticas commo seglares de qualesquer çibdades et vilas et logares / ante quen este dito instrumento et arrendamento for mostrado et pedi/do conplimento et exepcuçion del que lles lo faga asi todo teer et conplir / et guardar et manteer et pagar et a qualquer deles et faça ou façan / ou manden fazer entrega et esecuçion en eles et qualquer deles et ennos / ditos seus beens et de qualquer deles dondequer que a eles et aos ditos seus / beens acharen et os vendan et rematen en almoneda publica ou fora dela / sen praso de terçero dia et de noue dias et de trinta dias et de outro / plazo alguno et sen alongamento et dos mors. que valieren entregen et fagan pago / dos ditos mors. et custas et dapnos et yntereses aos ditos sennores ou a seu / procurador et mayordomo tan conplidamente commo se as ditas justiçias hou / qualquer delas lo oubese asi mandado julgado por sentençia difinitiua / et todo oubesse asi passado contra eles et cada hun deles et contra seus / beens et de cada hun deles en cousa julgada. Et por mays firmesa et / validaçon de todo lo susodito los susoditos et cada vn deles someteron/sse con todos os ditos seus beens de liçençia do dito prouisor et vacario que esta presente / a la iurdiçon das ditas justiçias et de cada vna delas et renunçiaron et partiron / de sy et de qualquer deles en este caso sen preuilegio et todas et quaesquer le/ys foros vsos et costumes que en contrario do susodito por eles ou por qual/quer deles podesen diser ou alegar ou contra qualquer cousa delo. Et renunçia/ron toda declinatoria et o dereyto que dis que jurdiçon renunçiada posa seer / alegada et declinada ante de la contestaçon. Et outrosi renunçiaron et qualquer deles / que les non seja dado traslado deste dito instrumento nen la demanda por escripto nin / plaso de consello de abogado. Et renunçiaron todas ferias de pan et vino coller / et qualquer deles et todo benefiçio de apellaçon et nullidades et chamamento de rey / ou de outro sennor qualquer et qualquer preuillegio gaançado ou por gaançar que / se non posa del aproueytar nen de algun deles enno susodito. Et renunçiaron et qualquer deles toda outra exepçion defension dilaçon oposiçon. Et o dito Afonso Martines / renunçio expressamente o dereyto que diz que primeiramente deue de seer con/venido el reo deuedor que el fiador et seus beens rematados et los suso di/ tos Ferrnand Dourado et Afonso Martinez anbos et dous et cada vn deles in solidum / renunçiaron la epistola diui Adriani et nove costituçion de duobus uel / pluribus reys debendi et el benefiçio çedendarum et diuydendarum ac/çionum et espeçialmente el derecho que diz renunçiaçion en general no va/ler. Et o dito Ferrnand Dourado obligo a sy et a todos seus beens e/clesiasticos et seglares avidos et por auer de reseruar indepne ao / dito Afonso Martines clerigo et a seus beens et de lo librar a pas et a saluo da / dita fiadoria et espeçialmente lle obligou todas as vinnas que el / diso que tiina et lle pertenesçian enno logar de Vilaçendoy que he so ho / signo do dito monesterio de San Martinno de Mondonnedo. Et os ditos sennores / benefiçiados por sy et en nome da dita iglesia reçeberon dos ditos Ferrnan Do/rado et Afonso Martines et de qualquer deles la dita promission et obligaçon que lles fazian / en rason do susodito et qualquer cousa delo et outorgaronlle o dito arrenda/mento segund susodito he et prometeronlle por sy et en nomme da dita / iglesia et benefiçiados dela de lle lo tener et conplir et guardar durante o tenpo / de sua vida segun suso dito he et de non venir contra elo por si nen / por outro en juysio nen fora del et de lle lo faser sano et de pas a / dereyto de qualquer demandante. Para lo qual todo tener et conplir et gardar / obligaron todos los beens mobles et rayses avidos et por aver da dita me/sa capitular et renunçiaron et partiron de sy et de seus subçesores / qualquer dereyto estatuto costume ou preuillegio que en contrario do suso / dito ou qualquer cousa delo por sy podesen diser et alegar segund et / enna manera que por los ditos Ferrnando Dourado et seu fiador he renunçiado / speçialmente o dereyto que dize renunçiaçion en geeral non valer. Et o dito Ferrnan Dourado reçebeu o dito arrendamento et obligaçon que lle a/sy feseron os ditos sennores. Et os ditos sennores et benefiçiados et Ferrnand / Dourado rogaron a min notario infrascripto que faga dous instrumentos de / todo lo susodito los mays firmes que se podesen faser segund dereyto / et que los signe de meu signo et dia a cada parte o seu ou mays se foren / neçesarios en hun tenor et a los presentes sejan delo testigos. / Que foy feito dentro enno dito paaço dos Caualeyros anno era dias mes susoditos. Testigos que foron presentes os ditos sennores benefiçiados et / o sennor Iohan Fernandes de Cauarcos.
Et eu Gonçaluo Peres de Laurada coengo de Mondonedo et notario publico por la abtoridade / apostolical a todo o sobredito con as sobreditas testemoyas presente foy et esta es/critura segundo se conten en estas tres follas et van escriptas en seys planas / con esta en que vay meu syno et suscriçon et firmado do nome do dito Ferrnando / Dourado en bayxo da quinta plana et fyrmado de meu nome en cada plana por outro ben et fyelmente a fis escripuir seendo ocupado de outros ne/goçios et a pedimento dos ditos sennores et Ferrnando Dourado aqui puje meu / nome et signal acustumado en testimonio de verdade que tal he roga/do et requerido. Gonçaluus Petri canonicus et notarius publicus (Rúbrica). (Signo, na súa parte inferior contémplanse estas letras: g. p. c. n. publicus.).

... a el dado por el dicho muy santo Padre vnio / anexo et encorporo a la dicha mesa ca/pitular las dichas quatroçentas libras de los dichos / benefiçios synples prestamos raçiones / que vacasen en la dicha çibdad et diocesis segund la / forma del poder dado a petiçon del dicho Gonçaluo Peres / de Laurada canonigo de la dicha iglesia procurador que / era de los dichos sennores dean et cabildo / et que en la diocesis da dita iglesia de Mondonnedo he sita vna iglesia parrochial et que lleua la / inuocaçion de la santa Maria de Vares et que he / deuisa en partes conuen a saber con cura et / sen cura et que son las dos partes dela sen / cura llamadas bulgarmente et la vna / con cura et que he deuisa et foy segund / suso dito he desde des veynte treynta / quarenta et çinquoenta annos a esta parte et / mays tenpo et que foy clerigo benefiçiado das / ditas duas partes sen cura Vaasco Fernandes / clerigo canonigo que foy de Ourense et que leuou / et vsou por sy et por outros los dezemos / frutos rentas das ditas duas partes / sen cura por seus et commo seus por / espaçio de des veynte treynta quarenta annos / et mays tenpo et que os leuaua et vsaua / al tenpo que falesçeu segund suso dito he / et que por tal benefiçiado era avido conosçi/do et reputado et que falesçeu o dito Vaasco / Fernandes desta presente vida ho anno de mill / et quatroçentos et çinquoenta et tres annos / enno mes de setenbre et logo commo foy / notoria sua morte et fallesçemento enna / dita iglesia de santa Maria de Vares donde era / benefiçiado et enna dita iglesia cathedral / de Vilamayor ho ante de vn mes despoys / que foy notoriamente ha morte do dito Vaasco Fernandes / et falesçemento et vacaçion das ditas duas / partes sen cura de santa Maria de Vares que o / dito Gonçaluo Peres como canonigo da dita iglesia et / procurador dos ditos sennores dean et cabildo / por vertud da dita vnion anexaçion et en/corporaçion feytas por o dito sennor obispo aa / dita mesa capitular açepto has ditas duas / terças partes sen cura que vacaron por / morte do dito Vaasco Fernandes ho en qualquer outra / maneira que vacasen et por vertude da dita / vnion anexaçion et encorporaçion feytas por o dito sennor obispo et por vertude da dita ha/çeptaçion feyta por o dito Gonçaluo Peres coengo et pro/curador das ditas duas terçias partes / sen cura da dita iglesia de santa Maria de Vares / que foy dada la posison uel quasy en nomme / da dita mesa capitular aos ditos dean et cabildo / da dita iglesia de Mondonnedo et ao dito Gonçalo / Peres commo procurador et que el la aprendio et / tomo et que o dito Ferrnando Dourado foy et es clerigo / cureyro comendatario da dita terça parte con / cura da dita iglesia de santa Maria de Vares / solamente et que foy ante que les vese et despoys / canonigo del moesteyro de Sant Martinno de / Mondonnedo et profeso de la ordeen de santo / Agostyn et que los canonigos del dicho mo/esteyro segund o dito orden de santo Agostin / et regla que son obligados de estar rese/dentes en el et comer en comun et dormir en / refitorio et non se absentar del saluo / por poco tenpo et de liçençia de seu prior / et que o dito Ferrnando Dourado ten moytos beens / propios conven a saber casas vynas et herda/des et outros beens mobles et que entre os / ditos sennores dean et cabildo que foy / question et pleito et litigio ante \dicho/ sennor / don Afonso Segura obispo sobre las ditas / duas terças partes sen cura et entre o dito / Ferrnando Dourado disendo o dito Gonçaluo Peres canonigo / et procurador en nomme dos ditos sennores / dean et cabildo as ditas duas \terças/ partes sen / cura pertenesçer a la dicha mesa capitular por rason da dita anexaçion et vnion / et encorporaçon por quanto vacara por / muerte do dito Vaasco Fernandes clerigo vltimo po/seedor delas et benefiçiado et ho dito Ferrnando / Dourado disendo que o dito Vaasco Fernandes las re/nunçiara en sua vyda et que foran vnidas aa dita cura por lo arçediano de Tresancos et / que los susoditos presentaron seus dereytos / que dezian tener et tenian a las dichas dos / terças partes sen cura et que le pediron que / synpliçiter et de plano sen outra figura / et extrepitu de juyzio solamente la verdad / acadada dese entre eles sentença definitiua / sobre las dichas duas terças partes sen cura / et que el dicho senor obispo de consentimento del / dicho Gonçaluo Peres et Ferrnando Dourado deu sentença sobre las / ditas duas terças partes sen cura por la qual pronunçio o dito Ferrnando Dourado non aver prouado sua / entençion et non tener derecho al dicho bene/fiçio duas partes sen cura asy por la / vnion fecha por el dicho arçediano de Tresancos / non valer commo por el non seer capas / de aver benefiçio por seer religioso / et profeso et obligado al dicho monesterio / de Sant Matynno onde fezo la dicha profe/sion et que lle foy posto silençio perpetuo / sobre ho dito benefiçio duas partes sen cura / et que el pronunçio las perturbaçiones vexaçiones / et yntrusiones feytas por o dito Ferrnando Dourado seer / yliçitas et injustas et de fecho et contra / derecho et que absoluio al dicho dean et cabildo / de la dicha iglesia de Mondonnedo de las demandas / et petiçios feytas por lo dito Ferrnando Dourado / et que pronunçio et declaro la dicha açebtaçion et pro/uision et vnion fechas al dicho dean et cabildo / de la dicha iglesia et su mesa capitular et todo / lo que se seguio dello seer canonicas et justas / et canonicamente feytas et el dicho benefiçio / duas partes sen cura seer ben et caninca/mente vnidos a la dicha mesa capitular et que quando / et al tienpo que el dicho sennor obispo promulgo la / dicha sentençia et ante dela et despoys que el dicho / Ferrnando Dourado estaua en presençia del dicho sennor / obispo et andaua por la dicha çibdade de Vilamayor / et andando despues cada et quando quiso sen lle seer / feyta presion nen ligion(?) por o dito sennor obispo por / ocasion de dicho benefiçio nin por outra persecuçion / alguna et que pasa de des annos que a dita sentença fue promulgada pr lo dito sennor obispo et que el dito / sennor obispo se absento de la dicha çibdade de Vila/mayor et iglesia dela para la corte del rey don Juan de buena memoria cuja alma Deus aja et luego / despues de pascua de Resureuçion del anno del / nasçemento de noso sennor Jesucristo de mill / et quatroçentos et çinquoenta et quatro annos et que / estebo absente de la dicha çibdad et iglesia / et en la dicha corte faste que falesçio desta prsente vyda et que falesçio dela / en el mes de setenbre del dicho anno. Et que los / dichos sennores dean et cabildo de la dicha iglesia / deron en renta et arrendaron a Gomes Dourado / canonigo del dicho moesteyro de Sant Martynno / de Mondonnedo os ditos dous terços sen cura / da dita iglesia de santa Maria de Vares et / frutos et rentas deles por sua vyda / del por preço et contya de mill et setençentos / mor. que duas brancas vellas ou tres nouas / por mor. ou outra moeda vsual que tanto val/bese por cada hun anno postos enna dita / çibdade de Vilamayor en pas et en saluo / la meatad por pascua de Nauidad et la outra / meetad por pascua de Resurrepçion et mays / pagase o dito Gomes Dourado todos los cargos / et trebutos que deuesen os ditos dous terços sen / cura durante o dito arrendamento en qualquer / maneira et que Aluaro Pillado prior do moesteyro de Sant / Martinno deu liçençia et autoridade ao dito / Gomes Dourado para faser et resçebir o dito / arrendamento et que o dito Gomes Dourado res/çebeu a dita liçençia et abtoridade et obli/gou a sy et a seus beens rayzes et eclesias/ticos avidos et por aver de dar et pagar / ao dito cabidoo et a seu mayordomo aos ditos / plazos os ditos mill et seteçentos mor. / et mays os ditos tributos et cargos por / sua vyda et que para o mellor teer et con/plir et gardar et pagar todo lo susodito / que deu logo consigo por fiadores et deuedores / et prinçipales pagadores de mancomun et / cada hun por lo todo ao dito Aluaro Pillado / prior et ao dito Ferrnando Dourado canonigo do dito / moesteyro comendatario da dita terça / parte con cura de santa Maria de Vares et que / eles se outorgaron por taes deuedores fia/dores et prinçipales pagadores et que o dito / prior deu liçençia et autoridade ao dito / Ferrnando Dourado para la tal obligaçon et fiadoria / faser para se obligar et que o dito cabildo / arrendo la dicha renda al dicho Gomes / Dourado con tal condiçon que se falleçese / el primeyro que o dito Fernando Dourado seu fia/dor ficase a dita renta enno dito Ferrnando Dou/rado por sua vyda para que la leuase / arrendada por o dito cabildo et que lle pagase / o preçio et quantia suso ditos et a los / dichos plazos et que do dia que falesçese / o dito Gomes Dourado que ficase o dito Ferrnand / Dourado obligado de dar fasta veynte / dias outro fiador ao dito cabildo et seu / por a dita renda et non ha dando que fose / a dita renda espirada et que ficase libre ao / dito cabildo para desponer dela et que se fa/llesçese pruimeyramente o dito Ferrnand / Dourado que o dito Gommes Dourado arrendador que a dita renda fose en sy ningua / et espirada et que o dito cabildo la podese / rendar sen enbargo algund do dito Gommes / Dourado et do dito rendo et que os ditos / Gommes Dourado et Ferrnando Dourado et cada hun / deles consentyron as ditas condiçoes et / cada hua delas et las outorgaron asy / et todo lo susodito et que o dito Ferrnando Dou/rado fezo juramento a los santos Evange/lios en vn libro misal que toco con suas / maaos de conplir lo susodito et de nunca / por sy nin por outro publiçe uel oculte directe / nec indirecte ocupar nin perturbar as ditas / duas terças sen cura da dita iglesia de santa / Maria de Vares de que o dito cabildo era justo / poseedor nen frutos nen rentas nen / cousas delas nen diser nin se chamar / que os leuaua saluo por renda a el / feyta deles por lo dito cabildo cujas eran / perpetuamente vnidas et por sentença que contra / el dera o dito sennor obispo don Afonso Segura / et que el consentyo enna dita sentença que deu / o dito sennor obispo et que renunçiou qualquer / apelaçon que sobre elo oubese feyto et yntima/do et ha deu por ningua et que renun/çiou esomesmo qualquer derecho et anexaçon / apostolica et ordenaria que dos ditos dous / terços sen cura lle fose feyta ao / terçio da dita cura et rectoria de que se / diso comendatario et rector et que o dito / cabidoo deu por quito ao dito Ferrnando Dourado / todas las rentas que leuara das ditas / duas terças que vacaran por morte do dito / Vaasco Fernandes clerigo benefiçiado et vltimo poseedor / que delas fora fasta o dia de Sant Juan que pasara / ante do dito arrendamento et que o dito Ferrnan / Dourado lo resçebeu en merçede et graçia / do dito cabildo et que o dito dean et cabildo deron / carta de arrendamento et recudimento ao dito / Gomes Dourado et ao dito Ferrnando Dourado para los / flegueses da dita iglesia de santa Maria / de Vares et que lle acodisen con os frutos / et rentas de los dichos dos terços sen / cura durante ho dito arrendamento et que o / dito Ferrnando Dourado tomo et leuo todos dichos / frutos et rentas pertenesçentes a los dichos / dous terçios sen cura por rason del dicho / arrendamento ho dito anno de mill et quatro/çentos et çinquoenta et quatro annos et de çinquoenta et çinquo et de çinquoenta et seys / et de çinquoenta et sete et de çinquoenta et / oyto et de çinquoenta et noue et que deu et / pagou en cada hum anno os ditos mill et / seteçentos mor. ao dito moordomo do dito cabildo / et que o dito Ferrnando Dourado el anno del nasçemen/to de nosos sennor Jesucristo de mill et quatro/çentos et sesenta annos por su propia au/toridad sutrayo et tomo aos ditos sennores / dean et cabildo os ditos dous terços et frutos et rentas et los dichos mill / et seteçentos mor. que avya de dar por / rason dos ditos dous terços a los dichos / sennores dean et cabildo et mayordomo por / rason de dicho arrendamento et que los toma / et ocupa et sutrae oy en dia et que Gonçalo Martines / de Alcala arçipreste de Cuellar prouisor / et vigario general que era a la sason / de la dicha iglesia de Mondonnedo por el re/uerendo sennor don Fadrique de Guzman obispo / de la dicha iglesia et obispado que a petiçon / del mayordomo del dicho cabildo condepno / al dicho Ferrnando Dorado en persona de Johan / Dourado seu procurador que dese et pagase / aos ditos sennores dean et cabildo et al dicho / mayordomo en seu nome os ditos mill / et seteçentos mor. de dicho anno de mill et quatroçentos et sesenta fasta noue dias ou mostrase paga ou quenta / ou por que los non deuese de pagar se non / que promulgaria et promulgo en el senteçia / d-escomoyon et que lo condepno en las custas / et que asy lo pronunçio todo por sua sentençia / et que pasa de dous annos et mays dous / meses que foy promulgada ha dita sentença / por el dicho prouisor et vicario et que las cousas / susoditas et cada hua delas son verda/deyras publicas et notorias et delas / et de qualquer delas bos et fama publica / en la dicha çibdade de Vilamayor et en la dicha iglesia de santa Maria de Vares et logares / a elas comarcanos et por o dito Ferrnando Dourado / aver quitado la dicha renta et pension a las / dichas mis partes de los dichos dos terços / sen cura espoliados de la dicha posison / uel quasy por lo qual las dichas mis partes / et yo en su nombre caso que la dicha sentença / promulgada por el dicho Gonçaluo Martines prouisor et / vigario non valiera segund que val o non / pasara en cosa julgada segund que / paso as ditas minas partes et eu en / seu nomme antes de todas las outras / cousas deveriamos et deuemos de seer / restituydos en la dicha posison uel quasy / de los dichos dous terçios sen cura et / frutos et rentas dellos et el dicho Ferrnando / Dorado deueria et deue de seer condepnado / a les dar et pagar a las mis partes desde / el dicho anno de quarenta et noue et sutra/eu et quito los dichos frutos et pension / fasta el presente et de aqui en adelante fasta que eles sejan vençidos por derecho sobre la pro/piedad de los dichos terçios sen cura. Por ende vos pido sennores susodichos segundo / que he pedido et que se fallardes seer juezes/ de la dicha cabsa lo que non fallaredes / que pronunçiedes el dicho Gonçaluo Martines prouisor et vigario / susodicho aver bien sentençiado et el dicho Ferrnando Dorado et el dicho su procurador aver mal / apelado et que confirmedes la dicha sentencia resti/tuyendo las dichas mis partes en la dicha su posison uel casy condepnando al dicho Ferrnando Dora/do et a su procurador en su nonbre para que den / et pagen los dichos mor. a los dichos sennores / dean et cabildo en cada vn anno segund / la forma de dicho su arrendamento et contrabto / de fiadoria et obligaçon et juramento condep/nandolo en las custas en quanto fallardes / conpetervos jurdiçon algua las quales pido / et protesto ca non prejudica a lo suso / dicho la prouaçon que tento de faser al dicho / Ferrnando Dorado por quanto el non deuia nen deue sobre / ela de seer oydo por rason del juramento / por el fecho que podia et pode seer gardado / syn interitu salutis eterne et esomesmo / por que foy et es pejuro en venir contra ello / et el perjuro non deue de regir nin aministrar / iglesia algua nin seer amitido a ela et eso/mesmo porque el non foy nin es parte para / demandar los dichos dos terçios sen cura / nin lle conpetir nin conpete derecho algund para / los demandar segund consta por la prouança / feyta por las dichas mis partes et aunque de / derecho algund lle conpetera a eles segund / que non conpete por el aver espoliado a las dichas / mis partes segund suso dicho es que ellos sejan / restituydos mayormente que la que se dis / prouança perfecta non valeu nin val segund / dereito nen proua cousa algua por quanto los testigos por el presentados son / varios et sengulares en seus ditos / et contradisense vnos a otros en manera / que no prouan cousa alguna. Et primeyra/mente opoendo contra o dito et deposiçion / do dito Johan Afonso alcalde da dita çibdade /de Lugo digo que non proua cousa algua por / lo suso dito et por que non da cabsa de / seu dito et he singular en seu dito et / fala de oyda segund que por el paresçe. Iten o dito et deposiçion do dito Alonso Yanes de Vale / non proua cosa algua por lo susodito / et non da causa de seu dito et es syn/gular en el et fala de oyda. Iten o dito et / deposiçion do dito Afonso Castanno no proua / cousa alguna por lo susodito et non da causa de seu dito et he syngular en el et fala de oyda segund que por el paresçe. / Iten o dito et deposiçion de o dito Roy Gommes Esca/cho non proua cousa algua por lo suso/dito et non da causa de seu dito et fala / de oyda segund que por el paresçe. Iten / o dito et deposiçon do dito Pedro Vasques non proua / cousa algua por lo susodito et fala / de oyda et he singular en seu dito segund que por el paresçe. Iten o dito et deposiçion do dito Alonso bachiller no proua cousa / algua por lo susodito / et fala de oyda. Iten o dito et deposiçion do dito Johan Yanes / da Vila de Vares non proua cousa algua / por lo susodito et he syngular et fala / de oyda segund que por el paresçe. Iten o dito / et deposiçion do dito Alonso Martines dito Conde non proua / cousa algua por lo susodito et fala de / oyda et non da causa de seu dito. Iten o dito / et deposiçion do dito Afonso da Riba non proua / cousa algua por lo susodito et fala de / oyda. Iten o dito et deposiçion do dito Fernando de / Lago non proua cousa algua por lo suso/dito et es syngular en seu dito et non / da del cabsa et fala de oyda. Iten / o dito et deposiçion do dito Juan Lopes non proua / cousa algua por los susodito et non da / cabsa de su dicho et fala de oyda segundo / que por el paresçe et es singular en / seu dito. Iten o dito et deposiçion do dito Vaasco Peres / clerigo de santa Çiçilia no proua cousa algua / que aproueyte ao dito Ferrnando Dourado por lo suso/dito segun que por el paresçe et fala de / oyda. Iten o dito et deposiçion do dito Johan / Pillado canonigo de Mondonnedo San Martynno non proua / cousa algua et fala de oyda. Iten o dito / et deposiçion do dito Diego Afonso clerigo de Suegos / non proua cousa alguna que aproueyte ao dito / Ferrnando Dourado segund que por el paresçe / et fala de oyda. Iten o dito et deposiçion / do dito Roy Bigueyra non proua cousa algua / et he singular en seu dito segund que / por el paresçe et fala de oyda. Iten o dito / et deposiçion do dito Lopo Lopes non proua / cousa algua por lo por min susodito et / fala de oyda. Iten o dito et deposiçion do dito / Pedro Yanes de Sant Martynno notario non / proua cousa alguna por lo susodito et / he syngular en seu dito et en quanto / diso que o dito thesoureiro disera que averia seu / acordo et responderia ao dito Gommes Dou/rado he syngular en seu dito et o dito / Gommes Dourado non ternya poderio algund / do dito Ferrnando Dourado para demandar absolluiçon / algua nin la demandaria ao dito thesoureiro nin / outra cousa alguna saluo se disese / que lle mostraua aquela absoluiçon ca / el dicho Ferrnando Dourado senpre dixo et / alegou que era absoluiçon et non poderio / para absoluer. Et caso que o susodito çe/sase et sua deposiçion prouase algua / cousa segund que non proua digo que la / deposiçion dos ditos seus testigos / non valeu nen vale segund derecho avn/que o dito Ferrnand Lopes clerigo fora dado / de consentimento de las partes ca avn/que las partes posan consentyr que los que / son juezes delegados ho se disen seerlo / posan cometer alguuns abtos fora / de los lugares et diocesis donde son deputados / asy commo es la reçebçion de los testigos / et outra semellable non poden consentyr / quanto a las personas conven a saber que se / cometa el dicho auto ou autos saluo ha / canonigo ou canonigos ou personas contituy/das en dignidad ou en persona segundo / la forma del capitulo statutum de res/critis libro viº et se consenten en outra / persona alguna non vale el tal consen/tymento nen el auto que fagan ita notat / tota conslusione 3ª s. Nen prejudica / el poder et graçia que se dis seer outorga/da por lo santo Padre Nicolao papa quinto / al dicho Ferrnando Dorado para el obispo expoletano / et ofiçiales de Santiago et de Lugo por quanto / la dicha letra et graçia fuy et es surre/tiçia por quanto el dicho Ferrnando Dorado dixo / la parrochial iglesia de santa Maria de Vares / de la diocesis de Mondonnedo aver vacado / por morte de Pedro Vasques rector dela et las / dichas dos terçias partes sen cura non / vacaran nin vacaron por morte do dito / Pedro Vasques et vacara solamente la vna terçia / de que el era cura et rector por lo qual la dicha / letra et graçia apostolica non daria nin / deu jurdiçion alguna a los dichos exsecutores / nin algund deles. Esto es nota de doutores / enno capitulo si graçiose de rescriptis libro viº. Et enno capitulo si motu proprio de pre/bendis eodem libro et viçia la tal subrreccion ipse jure segund que notan os doutores et es / esto concluso de Johan Milis enna sua / leutura sobre la parte graçia benefiçialis / si est subrretiçia. Et esomemo es nin/gund et de ningun valor el proçeso sy lo / fezieron los dichos juezes por vertud da tal graçia et lee conclusyon es esto enna dita / leutura de Johan Milis sobre la graçia / benefiçialis quando es subrretiçia quanto / mays que los dichos exsecutores nin algund / deles non proueyran ao dito Ferrnando Dourado da / dita parrochial iglesia et avnque lo proueera / o podera proueer segun que non poderon no lo / proueeran nin podian proueer caso que a dita / subrreuçion çesase segund que non çesa saluo / da dita terçia parte con cura por quanto el dicho / Vaasco Fernandes seria el dicho tienpo proueydo / de las dichas dos terçias sen cura et see/rialle a elas et en elas aquerdo(?) de derecho / mayormente que non consta el dicho sennor / obispo don Pedro aver proueydo al dicho Ferrnando Dorado / de la dicha parrochial iglesia nin de parte / algua dela por lo qual la dicha graçia / fue et es esomismo subrretiçia. Nen / prejudica esomesmo el rescrito del re/uerendo sennor cardenal Felipo titulo / sancti Laurencii in Loquo(?) presbitero dirigido / al dicho sennor obispo de Mondonnedo et su ofi/çial sobre la absoluiçon de dicho Ferrnand / Dourado por quanto es surretiçio eso/mismo / tal que le non aprouecho nin aprouecha nen / deue de seer absolto por vertude del por quanto / el por vertude das ditas letras apostolicas / nin en outra maneira algua non gaanço as ditas / duas terçias partes sen cura da dita iglesia / de santa Maria de Vares segund suso dito es. Et caso que las gaançara segund que non gaanço / renunçiarlas ya et juraria delas non de/mandar nin se llamar a elas et por non fa/ser mençion de la tal renunçiaçon ho dito / rescrito non valdria nin val quanto mas / que por sy mesmo oviera \de / demandar la tal / absoluçon caso que el dicho sennor obispo ho / su ofiçial lo poderan absoluer por vertude / de dicho rescrito segund que non poderon nin / poden por quanto lle deuia de seer injungida / penitençia segund la forma del dicho rescrito /. Nen prejudica la protestaçion que dis o / dito Ferrnand Dourado aver feyto por o dito Johan Martines / clerigo nen lo en ela contenido por quanto la / dicha protetaçion se dise seer feyta ha / veynte et dous dias do mes de nobienbre / do anno do nasçemento do noso sennor / Jesucristo de mill et quatroçentos et çinquoenta / et tres annos segund que por ela paresçe / por lo qual digo çeuillmente que foy et es / falsamente fabricada por quanto ho / sennor obispo non daria nin deu sobre las / dichas duas terças sen cura entre los / dichos sennores dean et cabildo et Ferrnand / Dourado saluo vna sola senteça segund que / por ela consta et por la prouança feyta por / las dichas mis partes la qual seria et / foy dada a eles en sete dias do mes de nouenbro / do dito anno demill et quatroçentos et çinquo/enta et tres et enna dita protestaçon et / instrumento se conten que ela foy dada / a qual dicho dia de veynte et dous quanto mas / que las palabras da dita protestaçon caso / que falsamente non foran fabricadas segund / que lo foron falando çeuilmente segund suso / dito he non proua cousa algua por seer / narratiuas segund que por elas paresçe. / Nen aproueyta cousa algua la protestaçon / esomesmo que se dis seer feyta por / o dito Johan de Galdo a des et sete dias / do dito mes de nobenbro en que foy dada / a dita sentença do dito anno de mill et quatroçentos / et çinquoenta et tres por quanto a dita pro/tetaçon es contraria a la que se dis seer / feyta por ante o dito Johan Martines notario por lo / dito Ferrnando Dourado segund que por ela paresçe / por lo qual non valeron nin valen las / dichas protestaçiones et instrumentos nen / prouan cousa algua ca segund derecho in/putado deue de seer al que en juysio pre/senta contrarias escrituras he instrumen/tos en tanto que no valen nen prouan cousa / algua nin alguas delas segund que se lee / et nota enno capitulo inputari ei potest de fide / instrumentorum quanto mas que la protestaçon / que se dis ser feyta por ante el dicho Johan / de Galdo es contraria por quanto se fase / en ela mençion que o dito Ferrnando Dourado non / ousaua apelar ante el et ela dise / seer feyta en sua presençia del dicho / sennor obispo segund que por ela paresçe nen / consta por ella caso que todo ho suso / dito çesase segund que non çesa et dicho / Ferrnand Dorado aver seydo preso quanto mas / que los que se disen seer notarios en elas / contenidos non lo serian et caso que todo / lo suso dito çesase segund que non çesa digo / que las que se disen seer protestaçoes non / aprouecharian nen aprouechan al dicho Ferrnando / Dourado nin prejudican a las dichas mis / partes por quanto el dicho Ferrnand Dourado / se parteria et partio dellas en coller et / recabdar los frutos et dezemos das / ditas duas terças partes sen cura da / dita iglesia de santa Maria de Vares en / nomme das ditas minnas partes por espa/çio de çinquo annos et en eles pagar / los dichos mill et seteçentos mor. / en cada hun anno por vertude de la dicha / sentençia et arrendamento ca conclusion / es de doutores que mejor declara onbre / su voluntad por feyto que por palaura. / Nen prejudica esomesmo la protestaçon / et instrumento que dise seer feyto por / ante ho dito Gommes Dourado por ho dito / Ferrand Dorado aas ditas minnas partes / nin aproueyta ao dito Ferrnando Dourado por quanto / digo çeuilmente que seria et foy falsa/mente fabricado por quanto el dicho sennor / obispo ao dito tenpo non estaua en esta / dita çibdade nin avn enno reyno de Ga/lisia segund que consta por la prouança feyta / por las ditas mis partes et es notorio / en manera que no pode seer çelado por / tergiuersaçion algua nin estaria en / ela esomesmo el dito Gonçaluo Martines nin / seeria feyta amenaza algua al dicho / Ferrnando Dourado nin se proua por lo dito instru/mento seerlle feyta nen cousa algua / delo en el contenida et al dicho Ferrnando Dorado non / conpeteria nen conpete dereyto algund aas / ditas duas terças partes sen cura nin po/deria nin pode rebocar o dito arrendamento / que lle foy feyto por los ditos sennores / et al dicho Gommes Dourado de las dichas / duas terças partes sen cura sen con/sentemento dos ditos sennores ca poys / que se fizo de consentimento dos suso/ditos dean et cabildo et Gommes Dourado / non podo seer defecho nin desatado saluo / por consentimento de todos elles quanto mas / que el dicho Ferrnando Dourado en coller et recabdar os ditos dezemos et frutos en / nomme dos ditos sennores et en lles / pagar os ditos mill et seteçentos / mor. en cada vn anno segund suso/dito hes partirensya et partyose de la tal / protestaçion et de todo lo en ella contenido / segund susodito / es quanto mas que el dicho Gommes Dourado / non seria nin est notario et avnque lo / fose non lo poderia seer en lo susodito / por que atania et atane a el et es la / cabsa suya et del dicho Ferrnan Dorado / et avn que notario podera en ela seer / segund que non podo por el seer canonigo del / dicho monesterio de Sant Martinno et profeso / de la ordeen de santo Agostyn et ordena/do de ordenes de Misa non poderia nin / pode vsar de ofiçio de notario nin val/dria nin val instrumento que por el / fose feyto ou seja saluo se fose / en cabsa de heresia para esto faser / por lo que se lee et nota en el capitulo ut / oficium de hereticis libro viº mayormente / que por el dicho Gommes Dourado non andar / en avito da dita religion segund que / consta manifestamente es descomun/gado de escomoyon mayor segund derecho / por lo qual non valdria nin val ins/trumento que ante el fose fecho por/que asy andaua al tienpo que se dis seer / fecho el dicho contrauto et anda oy / en dia. Nen prejudica esosemsmo a las / dichas mis partes nen aproueyta ao dito Ferrnando Dourado el requerimento que se dis seer / feyto ao dito Aluaro Alonso de Piquin liçençiado en De/cretos et tesoureiro da dita iglesia de Mondonnedo / por el dicho Gommes Dourado çerca del dicho / rescrito en que dis que el requirio que conpliese / lo en el contenido por quanto digo çeuilmente / que foy falsamente fabricado el ins/trumento por el presentado por quanto / al tienpo que se dis seer feyto el dicho / sennor obispo estaba avn en su iglesia / et çelebro en ela despues del dicho / tienpo capitulo et sinado con su cleri/sia segund que es notorio en manera que / non pode seer çelado por tergiuersaçion / algua et el dicho liçençiado tesoureiro non seeria / avn vicario nin prouisor del dicho sennor / obispo nin lo fue desde el dia / que se dis seer feyto el dicho contrato / a ocho dias segund que ante vos constara / quanto mas que el dicho instrumento non / proua cousa algua por se diser seer / fecho por el dicho Johan Dourado que es / canonigo et profeso del dicho monesterio de Sant / Martynno et de Misa nen aproueyta la / liçençia que se dis seer dada ao dito / Ferrnando Dourado para litigar et inyziar por / o dito prior por quanto la tal liçençia / non podo seer dada por o dito Gommes Dou/rado por lo por mi susodicho et no proua / cousa algua el tal instrumento / nen prejudica a las dichas mis partes. / Nen aprouecha al dicho Ferrnando Dourado la carta / de seguro que dis seerlle dada por los / dichos sennores dean et cabildo en Vila/mayor a veynte et hun de agosto do anno / de mill et quatroçentos et çinquoenta et tres / por quanto digo çeuilmente que foy et es / falsamente fabricada por quanto al tienpo /que ela se dise seer dada nen seeria avn / question entre las dichas mis partes et el dicho / Ferrnando Dourado sobre el dicho benefiçio segund / consta por los instrumentos ante vos pre/sentado. Nen prejudica esomesmo a las dichas mis partes nin aproueyta al / dicho Ferrnando Dourado la carta de seguro que se dis / seer dada por el dicho Gonçaluo Martines por quanto / digo çiuilmente que seeria esomesmo / falsamente fabricada et es contraria / a la que se dise seer dada por los dichos / sennores dean et cabildo segund que por / ela paresçe.


Materias

anexión; beneficiado; beneficio; mesa capitular; orde de Santo Agostiño; pazo dos cabaleiros; Preito; Sentenza; Falso

Persoas

Álvaro Afonso de Píquín, tesoreiro, licenciado en Decretos; Gómez Dourado, cóengo; Roi Bigueira, testemuña; Afonso Castaño, testemuña; Afonso da Riba, testemuña; Afonso Eáns de Vale, testemuña; Afonso Martínez de Forxan, crego, racioneiro; Afonso Martínez Patón, cóengo de Mondoñedo; Afonso Martínez, testemuña; Álvaro Pillado, prior do mosteiro de San Martiño; arcediago de Trasancos; arrendamento; Diego Afonso, crego, testemuña; Fadrique de Guzmán, bispo de Mondoñedo; Felipo, cardeal de San Lourenzo; Fernando de Lago, testemuña; Fernando Dourado, cóengo do mosteiro de San Martiño; González Eáns, cóengo de Mondoñedo; Gonzalo Martínez de Alcalá, arcipreste de Cuellar, provisor, vigairo; Gonzalo Pérez de Labrada, cóengo de Mondoñedo, notario; Lopo López, testemuña; Nicolás V, papa; Pedro Arias, cóengo de Mondoñedo; Pedro Eáns de San Martiño, notario; Pedro Martínez de Folgueira, cóengo de Mondoñedo; Pedro Vázquez, testemuña; Roi Gómez Escacho, testemuña; Roi Sánchez de Padilla, deán; Vásco Fernández, crego; Vasco Pérez, crego, testemuña; Xoán Afonso, alcalde de Lugo; Xoán de Galdo; Xoán Dourado, procurador; Xoán Eáns, testemuña; Xoán Milis; Álvaro Afonso de Piquín, licenciado en Decretos, tesoreiro, vigairo

Outros

San Martiño, mosteiro

Lugares

Bares, Santa María; Campo, Santa María, colexiata; Cuéllar; Galicia, reino; Lugo, cidade; Mondoñedo; Mondoñedo, San Martiño, mosteiro catedral; Ourense, catedral; Santiago de Compostela, arquidiocese e igrexa; Suegos, Santa María; Valadouro, Santa Cilla; Vilaronte, San Xoán