GMH/ÍNDICE A-Z

10
1137/04/05.

Vermudo Pérez e a súa muller, Urraca Enríquez, restauran o mosteiro de S. Cristovo de Arzón, marcan os seus límites e entréganlle gando e diñeiro para edifica-la igrexa e o convento. O mosteiro fundárao o bisavó de don Vermudo e quedara despois despoboado ata unha segunda fundación, feita polo conde don Pedro, avó de don Vermudo. Fúndase, pois, de novo, ordénase que se siga a regra de S. Bieito e ponse toda a fundación baixo a vixilancia do abade de Toxos Outos. No caso de que non se siga nel a vida monástica, o cenobio de Arzón engadiráselle ó de Toxos Outos.

B.- Tombo, f. 7rv.

Ut bene gesta post modum ad memoriam posteris melius recoli ualeant scripture ueritate hec subsequencia munienda decreuimus, qua propter ego Veremudus Petriz una cum uxore mea infante domina Vrraca Henriquiz consulis et Tharasie regina filia, cum omni pro pagine filiorum seu filiarum nostrarum et omnis uox nostra facimus scripturam testamenti et kartam delibatrionis Deo omnipotenti et sancte Marie genitrici Dei et omnibus sanctis Dei de ecclesia Sancti Christofori martiris de Derzone et sancti Johannis apostoli et euangeliste quorum uenerande reliquie ibidem sacratissime reconduntur ob remedium animarum nostrarum nostrorumque parentum seu auorum, nam primum proauus meus comes domnus Pelagius ipsam ecclesiam Sancti Christofori jure hereditatis cum omnibus suis directuris possidens ibi monasterium fundauit et de suis hereditatibus circum iacentibus sublimauit pro anima sua. Postea uero peccatis inpedientibus ipsum monasterium ad heremum reuersum est et circum iacentes hereditates tempore guerrarum depopulate sunt. Postea autem auus meus comes domnus Froyla ipsum monasterium secunda uice restaurauit et populauit. Et post hunc pater meus comes domnus Petrus ipsum locum in suo iure retinens semper populatum tenuit. Tandem Dei inspirante gratia, ego Veremudus Petriz cum uxore mea domna Vrraca supradicta ipsum locum predictum et monasterium fundare et de nostris rebus populare conati sumus et Deo deliberamus per domini nostri Adefonsi imperatoris consensum, et domini Dididaci archiepiscopi compostellani et canonicorum \eius/ auctoritate, et germani mei comitis domni Fernandi spontanea uoluntate ea racione ut ipsum monasterium habeat suam hereditatem ab antiquo tempore per circuitum determinatum, scilicet per ipsum ribulum de Derzone sicut discurrit de Jalis et intrat in fluuium Tamaris, et de alia parte per regum de Laureyros et exit ad mamulam grandem de Boue Mortuo de super Pineyrolo, et per cimam de fenali de Lama Maiori et per ipsam aquam que uadit impronum de Eza Minori usque usque ad portum, deinde per illum montem qui exit inter ambas lacunas et per illum parietem antiquum qui descendit ad Chauarum, et per illam aquam que descendit circa villare de Louios et intrat in aqua de Derzone. Et nos inpresenti de nostra hereditate damus ipsi monasterio villare de Fornos quod est de nostra uoce, de villa de Caruallido sicut iacet determinatum de orsum per ipsum ribulum de Forcas et sursum per suos terminos antiquos; et impresenti damus ad ipsum monasterium populandum equas X cum suo equo, et vacas X cum suo tauro, et sex juga boum,  et septem equas domitas, et rexellos Cm Lª, et porcas X, et marchas XII argenti in opere ecclesie et magris ciborum necessaria; et promittimus nos redituros quicquid in domibus et officinis et capitulo fabricando expensum fuerit. Hec omnia cum omni humilitate et debito reuerencie pro animarum nostrarum remedio oferimus Deo omnipotenti et sanctis eius, et ipsi monasterio et seruis Dei presentibus et futuris monasticum habitum sub Dei omnipotentis et beati Benedicti abbatis ordine regulam obseruantibus necnon abbati domno Pelagio Petrici quod ibi datur de monasterio Sancti Justi pro abbate cum suo toto ordine. Et hanc scripturam testamenti tali firmitatis stabilitate semper permanere censuimus vt in ipso monasterio sit abbas benedictus et consecratus ab archiepiscopo Loci Sancti ut omni tempore seculorum ibi Dei seruiens in sanctitate et ordine sancti Benedicti celebretur. Sed si quod absit ita de eodem monasterio diuinus ordo defecerit quod abbas uel monachi in eo non morent // et populari peccatis exigentibus nequiuerit, mandamus et concedimus ut abbas monasterii Santi Justi et monachi eius locum ipsum cum omnibus bonis et adiunctionibus suis cure sue regendum suscipiant, vnde ordo ibi mittitur, eo tenore ut populent et renouent ipsum locum ad Dei seruicium ut non deueniat in manus aliorum hominum extraneorum. Sint igitur hec supradicta Deo et sancte Marie et sancto Christoforo martir et sanct Johanni apostolo et euangeliste iure hereditario concessa cum omni possessione sua ut cum omnibus mansionibus et prestimoniis et appendiciis Domino Deo et seruis eius liberrime seruiatur.  Ab hinc igitur Deo et sanctis eius et seruis Dei nos supradicti ipsam ecclesiam cum omnibus bonis suis deliberamus et Deo concedimus vt nunquam nos nec filii nostri neque pro pago uel successores nostri in supradicto monasterio cum omnibus bonis suis aliquod ius uel possessionem requiramus sed tantum pro salute et remedio animarum nostrarum predictum monasterium deffendendum et protegendum nos et filii nostri suscipiamus. Quod si quod absit aliqua ecclesiastica secularis ue<l> persona hoc scriptum testamenti in aliquod irrumpere uel contra ire quacumque temeritate uoluerit indignatione Domini incurrat et nisi digne emendare uoluerit sit maledictus et excomunicatus et pro testamenti diruptione et monasterii inuasione sex auri libras persoluat et dominis monasterii solidos mille; et hoc donationis scriptum semper maneat firmum.

Facta carta et scriptura testamenti die nonas aprilis, era Iª Cª LXXª Vª.

Nos prefati Veremudus Petriz et uxor mea et omnis uox nostra et filiorum nostrorum in hac serie testamenti manus nostras.

Q. p. f.: Petrus, ts. Pelagius, ts. Johannes, ts. Arias, ts. Didacus, ts.

Petrus Elie, ecclesie Beati Jacobi decanus et archidiaconus, conf. Petrus Cresconides, ecclesie indignus archidiaconus, conf. Arias Muniz, ecclesie indignus archidiaconus, conf. Rudericus, Antealtaria abbas, propria manu conf. Cresconius Pelaiz, judex, ecclesie Beati Jacobi canonicus, conf.

Domnus Veremudus Petriz per se, conf. Vxor eius, infans domna Vrraca,  conf. Fernandus Petriz, ecclesie Beati Jacobi canonicus, conf.

Didacus, Dei gratia compostellane sedis archiepiscopo, hoc scriptum robore  suo conf., anno sui pontificatus XXXº Vº.

Fernandus Petri, clericus, qui notuit et conf.  

Materias

abade; arcebispo; arcediago; avó; boi; cabalo; cabido; cóengo; cóengo; conde; construción; crego; deán; doazón; egua; esposa; familia; filla; fillo; freguesía; gando; guerra; igrexa; infanta; irmán; lagoa; libra; linde; mámoa; montes; monxe; mosteiro; muller; nai; neto; nobreza; orde do Císter; ouro; pai; poboador; porca; prata; rei; reliquia; río; roxelo; sogra; soldo; touro; vaca; valado; violencia; xenro; esposo

Persoas

Afonso VII, rei de Galicia, León e Castela; Arias Muniz, arcediago de Santiago de Compostela; Cresconius Pelaz, xuíz e cóengo de Santiago de Compostela; Diego Xelmírez, arcebispo de Santiago de Compostela; Fernando Pérez de Traba, conde; Fernando Pérez, notario; Fredenandus Petri, cóengo de Santiago de Compostela; Froilan Vermúdez de Traba, conde; Froyla Petri, conde; Henrique de Borgoña; Pedro Froilaz de Traba, conde; Pedro Helías, deán de Santiago de Compostela; Pelagius Petrici, abade de Arzón; Petrus Cresconides, arcediago de Santiago de Compostela; Petrus Helie, deán de Santiago de Compostela; Roi, abade de Antealtares; Tareixa, raíña de Portugal; Urraca Henríquez, infanta; Vermudo Pérez de Traba

Outros

Castela, reino; Galicia, reino; León, reino; San Paio de Antealtares, mosteiro; San Xusto de Toxos Outos, mosteiro; Santiago de Compostela, cabido; Santiago de Compostela, diocese; Portugal, reino

Lugares

Arzón, San Cristovo; Bove Morto, mámoa; Carballido; Derzone, regato; Forcas, regato; Fornos; Laureyros, regato; Lobios; Tambre, río; Xallas, regato