GMH/ÍNDICE A-Z

381
1371, marzo, 17
conta

Conta dos gastos feitos en labrar as terras de Maior Pérez e María do Mato e pagar débedas de Gonzalo Pérez do Mato. Enuméranse os labores de cultivo da viña e o seu custo, así como o dalgunhas outras cousas, en "cruzados" e "barbudas", dando a equivalencia destas moedas.

ACOu, Escrituras XXI, 17-19

(ed. A. López Carreira, “O traballo da viña nun documento ourensán do século XIV”, Boletín Auriense 18-19 [1988-89], 163-167)

En presença de min dito notario os ditos Pero Lourenço e Estevoon Peres feseron esta conta que se logo adeante sigue, presentes os ditos Estevoon Lourenço e Johan Ares, do que o dito Estevoon Lourenço disso que despendera en lavrar as viñas e herdamentos que perteençen aas ditas Moor Peres e Maria do Mato, et en pagar algunas devedas que o dito Gonçalvo Peres do Mato devya, et mandas que mandara, et en outros custos neçesarios que disso que despendera depoys da conta que fora feyta entrelos ditos Estevoon Lourenço et Gonçalvo Tato, tutor que fora da dita Maria do Mato porlo dito Pero Lourenço e Martin Gonçalves notarios d’Ourense. Primeyramente deu en conta o dito Estevoon Lourenço que domingo, des e sete dias do mes de março da era de mill e quatroçentos e nove annos, que depoys da conta feyta por Pero Lourenço e Martin Gonçalves notarios d’Ourense, que entrel e o dito Gonçalvo Tato fora feita en rason da despesa que el fesera que perteençia a el e a Maria do Mato, que pagara este dia sobre dito por mandado de Gonçalvo Tato a Lourenço de Mugares diñeiros de triinta omes de poda, a viinte crusados cada omme que andaran nas viñas de Mugares, que montaron seysçentos crusados.

Item mays oyto ommees a liger, a viinte crusados, que montaran clxª crusados.

Item diso que depoys desto, sete dias do mes de mayo da era sobre dita, que pagaran a Johan d’Ourantes escodeyro dous mill e quinentos crusados que lle Gonçalvo do Mato devya por huun estormento feyto por Pero Maçia notario d’Ourense, dos quaes perteeçia a Maria do Mato na sua meatade mill e dusentos e viinte e çinqo crusados.

Item diso que en este dia que dera a Maria do Mato tres varas de panno para huun pelote, a quatroçentos crusados cada vara, que montaron mill e dusentos crusados. E estes diñeiros e panno que dera por mandado do dito Gonçalvo Tato.

Item diso mays que pagara en este dito dia a Afonso Testa de Meende diñeiros de dose ommees de liger que andaran en Meende a liger, a viinte e çinco crusados cada omme, que montavan tresentos crusados.

Eu Gonçalvo Peres notario [fol. 1]



Item disso que despoys desto, quinse dias do dito mes de mayo, que pagara ao dito Affonso Testa de Meende diñeiros de çento e dose ommees de cava que andaran en Meende, a qoreenta crusados cada omme, que montaron quatro mill e dusentos e oytenta crusados.

Item diso que depoys desto, viinte e seys dias do dito mes de mayo, que pagara da cava das viñas que foran do chantre Fernan Martines et na viña que fora de Vivian Martines seseenta ommees, a qoreenta crusados cada omme, que montavan dous mill e quatroçentos crusados.

Item diso que lle custaran aliiger estas viñas meesmas des ommees, a qoreenta crusados cada omme, que montan quatroçentos crusados.

Item diso que lle custara acavar a viña do Portello vinte e quatro ommees, a qoreenta crusados cada omme, que montavan noveçentos e seseenta crusados.

Item diso que meteran en estas viñas meesmas a podar triinta omes, a qoreenta crusados cada omme, que montavan mill e dusentos crusados.

Item disso que lle custara affaser a vendimya de Meende, primeyramente que metera a vendimyar oytenta molleres, a viinte crusados cadauna, que montavan mill e seysçentos crusados.

Item diso que dera aos que carregaran o viño ao lagar e aas tinallas quatroçentos cruçados.

Item diso que dera aos ommes que esteveron no lagar a tirar o viño çento e viinte crusados.

Item diso que lle custaron quatro fanegas de çenteo para pan para as vendimyadeyras e para os omes que andavan con ellas, a çen cruçados cada huna, que son quatroçentos crusados.

Item disso que conprara huun touçiño e huna perna de vaca, que diso que custou o touçiño quatroçentos crusados et a perna da vaca tresentos crusados, que montavan seteçentos cruçados.

Item diso que dera a quen mexeu duas tinallas seseenta e oyto barbudas, que montavan mill e viinte cruçados, sen vianda.

Eu Gonçalvo Peres notario [fol. 1v]

Item diso e deu en conta que lle custara carreto de viinte e çinqo moyos de viño e de conposta que ouvo, a oyto barbudas cada moyo, que diso que montaron tres mill crusados.

Item diso e deu en conta que metera a vendimyar nas viñas da Looña que foron do chantre et a viña da Chave, viinte e quatro molleres, a viinte crusados cada huna, que montavan quatroçentos e oytenta crusados.

Item diso e deu en conta que ouvo en estas viñas triinta e seys çestos de huvas e de conposta. Et que custara o carreto tres barbudas cada çesto, que montaron çento e oyto barbudas, que montaron en crusados mill e seysçentos e viinte crusados.

Item diso e deu en conta que pagara do carreto das huvas que acaesçeu ao senorio destas viñas, de seys çestos que diso que lle dellas acaesçera, dusentos e seteenta crusados.

Item diso e deu en conta que lle custaron ferros para o muyño da Area, sen o que os muyños custaron acorreger, que ha de viir en verdade do monlleiro, quatroçentos crusados.

Item diso e deu en conta que lle custaron dous ferros para o muyno de Domingo Dias, sen o que custaron aadubar e correger, quatroçentos crusados.

Item diso e deu en conta que lle custara huun ferro para o muyño da Torre, sen o que custara aadubar, quatroçentos crusados.

Item diso e deu en conta que lle custara huun ferro para o muyno do Gradil, sen o que custara aadubar, que ha de viir en verdade dos monlleyros e carpenteyros, çento e seseenta crusados.

Item diso e deu en conta que lle custara affaser a vendimya de Moreiras e de Mugares sen carreto dusentas barbudas, que montan tres mill crusados.

Item diso e deu en conta que conprara dose çestos, a seseenta crusados cada çesto, que montavan seysçentos e viinte crusados.

Item diso e deu en conta que tevera a lavar as cubas huun lavador dose dias, a seys barbudas cada dia, que montavan ennos ditos dose dias que diso que montavan en crusados, a quinse cada barbuda, noveçentos crusados.

EItem diso e deu en conta que pagara porla dita Maria do Mato de huna talla en que ela fora posta dos çen mill crusados que foy para Pero Sarmento, seysçentos crusados.

Eu Gonçalvo Peres notario [fol. 2]



Item diso e deu en conta que pagara mays porla dita Maria do Mato de outra talla en que ela fora posta das çinqo mill barbudas que foy para o dito Pero Sarmento, qoreenta e çinqo barbudas, que son en crusados çento e çincoenta crusados.

Item diso e deu en conta que dera a Pero Lourenço et a Martin Gonçalves notarios d’Ourense porlo afan que tomaron en faser dita conta entrel e o dito Gonçalvo Tato, quinentos crusados, dos quaes os acaesçeu aa dita Maria do Mato na sua meatade dusentos e çincoenta crusados.

Item diso e deu en conta que dera ao dito Pero Sarmento por tal que lle gardase o viño seu e da dita Maria do Mato das conpanas de Pero Manrrique e das suas huun marco e meo de prata, que diso que montara tres mill crusados, dos quaes os acaesçeu aa dita Maria do Mato na sua meatade mill e quinentos crusados.

Soma que monta toda esta despesa viinte e sete mill e tresentos e seteenta crusados. Et ha o dito Estevoon Lourenço de mostrar carta de pago commo pagou os ditos dous mill e quinentos crusados a Johan d’Ourantes.

Soma que monta todo o que o dito Estevoon Lourenço reçebeu, de que perteeçe aa dita Maria do Mato a meatade, tres mill e quinentas e onse barbudas. Et acaesçeu aa dita Maria do Mato na sua meatade segundo dito he mill e seteçentas e çincoeenta e çinqo barbudas e media, que montan estas mill e seteçentas e çincoenta e çinqo barbudas e media en crusados, a seys crusados cada barbuda, des mill e quinentos e triinta e tres crusados. Et partidos os ditos viinte e sete mill e tresentos e seteenta crusados que monta a dita despesa, fica que deve a dita Maria do Mato ao dito Estevoon Lourenço da sua meatade da dita despesa trese mill e dusentos e oyteenta e çinqo crusados. Et descontando dos ditos trese mill e seysçentos e oytenta e çinco crusados que a dita Maria do Mato deve ao dito Estevoon Lourenço da dita despesa os ditos des mill e quinentos e triinta e tres crusados que o dito Estevoon Lourenço deve aa dita Maria do Mato da dita reçepta, fica que deve a dita Maria do Mato ao dito Estevoon Lourenço tres mill e

Eu Gonçalvo Peres notario [fol. 2v]

et çento e çincoeenta e dous crusados. Et o dito Estevoon Lourenço ha de mostrar a dita carta de pago en commo pagou ao dito Johan d’Ourantes os ditos dous mill e quinentos crusados. Et aqui non vay contado a dita cuba de viño que leva dose moyos de lagar, que fica para se partir entre anbos de por medio. Et outrosy fica para se partir entre anbos de por medio os ditos seys poçaes de viño que ouvo na dita viña do camarlengo e en Mugares que se asedou. Et contados os ditos tres mill e çento e çincoenta e dous crusados en barbudas, a seys crusados cada barbuda, montan en barbudas quinentas e viinte e çinqo barbudas e dous crusados.

Et depoys desto, sabbado, onse dias do mes de desenbro da era sobre dita, en presença de min dito notario e das testemuyas adeante escriptas, ante o dito arçidiago e vigario pareçeron o dito Estevoon Lourenço et os ditos Pero Lourenço notario et Estevoon Peres Caldellas, et logo o dito Estevoon Lourenço pediu ao dito vicario que preguntase aos ditos Pero Lourenço et Estevoon Peres que porlo dito juramento que avyan feito lle disesen verdade se avyan ben e verdadeyramente feyta a dita conta e sen enganno de cadauna das ditas partes. Et o dito vigario preguntou aos ditos Pero Lourenço e Estevoon Peres se feseran e tomaran a dita conta ben e verdadeiramente e sen nihuun enganno ou se entendian en ella erro ou mascoto alguun a alguna das ditas partes. Et os ditos Pero Lourenço e Estevoon Peres diseron porlo dito juramento que feseran que elles que tomaran et reçeberan a dita conta entre os sobre ditos ben e verdadeyramente e sen nihuun enganno, o mellor que elles poderan e souberan segundo ... (paresçia) seu escripto ante o dito vigario por min dito notario, et que ... que a dita (conta) fose sua de cadauun delles, que elles non feseran nen faran sobrelo mays, et que a davan por ben feyta e acabada. Et logo o dito vigario, visto o dito juramento que avya reçebudo dos ditos Pero Lourenço e Estevoon Peres sobresta dita rason, et vista a dita conta que antel pareçeu, et visto en

Eu Gonçalvo Peres notario [fol. 3]

commo han os ditos Pero Lourenço e Estevoon Peres e a deron por ben feyta e acabada verdadeiramente e sen ninhuun enganno porlo dito juramento que avyan feyto, de seu ofiçio diso que dava e deu a dita conta por fiirme e por valledeira daqui endeante para senpre, et mandou a min dito notario que a dese feyta signada de meu signal ao dito Estevoon Lourenço para garda de seu dereito. Testemuyas que presentes foron Garçia Dias e Rodrigo Alvares coengos d’Ourense, Martin Gonçalves e Roy Gonçalves notarios d’Ourense, Lourenço da Chança moradores en Ourense e outros.

Et eu Goncalvo Peres notario sobre dito que a esto que sobre dito he presente foy et en miña presença ho fis escripvyr et [m]eu nomme e signal aqui puge que tal he.

(sinal) [fol. 3v]

Materias

alimentos; arcediago; audiencia diocesana; auto xudicial; barbuda; barbuda; bispado; cabaleiro; cabido; camarlengo; canon foral; carne; carpinteiro; centeo; cesto; chantre; cóengo; comercio; compañía; construción; conta; contador; cruzado; cumpridor; cuñada; cuñado; débeda; débeda; dignidades; diocese; escritura; escudeiro; familia; familia; ferro; fertilizante; fidalgo; filla; gando; herdanza; irmá; labores; lagar; medidas; menor; moza; muiñeiro; muíño; muller; olaría; orfa; pagamento; pai; pan; panos; prata; prenda; prezo; provisor; roupa; sentenza; sogro; testamenteiro; testamento; testamento; titor; titoría; tonel; touciño; transporte; tributos; uva; vaca; vacante; vendima; vigairo; viña; viño; xastre; xenro; xornal; xuramento; notario

Persoas

Gonzalo Pérez do Mato; Afonso Testa de Mende; Domingos Díaz; Estevo Lourenzo, mercador; Estevo Pérez; Estevo Pérez de Caldelas; Fernando Martínez, chantre de Ourense; García Díaz, cóengo de Ourense; Gonzalo Pérez, notario; Gonzalo Tato; Lourenzo da Chanza; Lourenzo de Mugares; Maior Pérez e María do Mato; María do Mato; Martiño González, notario; Martiño González, notario; Pedro Macías, notario de Ourense; Pedro Manrique; Pedro Ruíz Sarmiento, cabaleiro; Roi Álvarez, cóengo de Ourense; Roi González, notario; Vivián Martínez; Xoán Ares; Xoán de Ourantes, escudeiro; Xoán Rodríguez, arcediago de Castela; Pedro Lourenzo, notario

Outros

Ourense, bispado; Ourense, diocese; Portugal, reino; Ourense, cabido

Lugares

Area, muíño; Gradil; Lonia; Mato, O; Mende; Moreiras, Santa Marta; Mugares; Ourense; Portelo; Torre, A