GMH/ÍNDICE A-Z

54
1220/10/17.

Testamento de don Xoán Fróilaz Mariño “o Vello”.

B.- Tombo, ff. 35v-37r.

Transcr.- SALVADO MARTÍNEZ, B.- “Tumbo de Toxosoutos. Siglos XII y XIII”, en Compostellanum 36 (1991), pp. 165-232; doc. n.º 39, pp. 208-211.

Testamentum domni Johannis Marinus senex.

Svb era Ia CCa La VIIIa et quotum XVI kalendas nouenbris. Hec est ordinacio quam ordino ego domnus Johannes Froyle cognomine Marinus, graui infirmitate detemptus plenus tantum meo sensu, plenus memoria, ut si inde obiero omnia mea ordinata remaneant. In primis mando corpus meum sepeliri in monasterio de Antealtaria et mando ibi mecum ecclesiam Sancti Martini de Taurinaa cum ipso cauto et cum tota sua hereditate de auolentia et de ganantia et cum uoce regia; mando etiam ibi ipsam hereditatem et criationem de Nemancos quam teneo in pignore de Gundisaluo Nuniz sicut in meo placito resonat; et relinquo eidem monasterio omnes hereditates ecclesiasticas et laycales quas de eo teneo. Mando etiam ibi totam meam hereditatem quam habeo in // Villa Sueyro quam comparaui pro meo precio per ubicumque inuenerint eam pro meo directo pro meo anniuersario. Mando abbati eiusdem monasterii X equas et meam mulam et meum lectum cum suis pannis et vnum runcinum et unum ciphum argenteum. Ad infirmatorium Sancte Marie de predicto monasterio, X equas. Ad alium infirmitorium eiusdem monasterium, X equas. Ad refectorium eiusdem, in die sepulture mee, C solidos. Pro meis oblationibus CC solidos. Domino abbati de Antealtaria mando unum roncinum de onere et meam coquinam et duos alfamares et tres coyrazas et unus mantiles. Mando quod predictus abbas de mille solidos quos de me tenet \compleat/ ea que necessaria sunt ad opus sepulture mee et det de eis canonicis, monasteriis et pauperibus sicut ego mando et ei uisum fuerit; et si isti mille solidos non suffecerint accipiat de tribus mille solidis quos teneo in Sancto Iusto. Mando ad monasterium Sancti Iusti de Tribulis Altis ecclesiam Sancti Juliani de Peraria cum suo regalengo sicut iam eide monasterio per testamentum dedi. Mando ad Pontem de Pias X casales: tres uidelicet in Ueiranes et unum in Lousame et unum in Pedrouzos de Oluaria et alium in Canbeyro, illu scilicet qui tenet hereditatem que fuit de Petro Sicco, et IIas in Moledo et in Carleu et duas in insula de Sancta Eugenia; et XXi equas cum suo equo et XXX vaccas cum suo tauro et inter bezerros et bezerras XVI armenta; et hoc totum habeat pons usque dum sit factus ipse pons de piaribus petrinis et de trabus super eis, et ex tunc habeat totum istud monasterium Sancti Iusti et possideat iure hereditario. Mando etiam eidem monasterio ecclesiam Sanc te Marie de Oluaria quantum ego et uxor mea ibi habemus et habere debemus cum casis et cum omnibus adiunctionibus suis in uoce ecclesie. Mando etiam ibi unum casale<m> in Destros et XXi equas quas habeo cum ipso monasterio; et delib<er>o eidem monasterio omnes hereditates quas de eo teneo \sicut eas teneo/ et delibero ei ecclesiam Sancti Pelagii de Leeis et confirmo testamentum matris mee quod eidem monasterio de illa ipsa fecit. Mando etiam ibi duas cruces et unum momum et Pelagium Iohannis cum suis filiis et unum mantum purpureum. Mando etiam eidem monasterio sextam integram de hereditate Pontis de Pias que est de uoce de Cando quam comparaui de monasterio Antealtarium et unam azemelam. Et ad refectorium eiusdem monasterii in die sepulture mee C solidos. Mando etiam ad Pontem duos roncinos et omnia utensilia, domus, archas, scilicet et cupas et ferramenta et lecta et VII iuga booum et unus mantiles. Domino abbati unus mantiles. Mando ad capitulum Sancti Jacobi CC solidos; ad domnum decanum, vnam marcha< m> argenti; ad archidiaconum de Trastamar La solidos; ad confraternitati presbiterorum, XX solidos; ad leprosos Sancti Lazari Ve solidos; ad alios de camino de Patrono, V solidos; ad Sanctum Martinum de Foris C solidos quos ei debeo et XX solidos in die sepulture mee; ad Sanctum Petrum de Foris, X solidos; ad Sar, X solidos; ad Canogium, X solidos; ad opus ecclesie eiusdem monasterii, XX solidos; ad Sanctum Laurencium de Transsaltu, unum casale<m> in Ualeyron ubi dicunt Sanchum et X equas. Ad monasterium de Moyrame Ve equas et pro meo aniuersario quartam de ecclesia Sancti Tirssi de Uuiturum. Ad Sanctum Martinum de Ozon Ve equas et quantam hereditatem habeo in ipsa fregisia et meam capellam et porcionem meam ecclesie de Morquintiam et maurum meum Mafometh et hereditatem quam ganaui in Iauinia pro meo aniuersario, et unum mantum purpureum. Ad monasterium de Armentaria IIas vaccas. Ad Hospitali de Sancto Johanne, C solidos. Mando clientulo // meo Karulo unum casalem populatum in Cunra et per seruicialiam de Morquintiam XL solidos turonensis et duas equas et C solidos et C quos olim iam ei dedi et duos plumazos. Ad Johannem Arie de Baleira meam capam pellem. Meo capellano Petro Fernandi meam capa<m> pellem. Ad Sanctam Thaasiam, Ve equas. Martino Pelagii, monacho Sancti Justi, vnum pultrum; subpriori Petro Uilano, alium; domno Nicholao, alium; ad magistrum meum Martinum, presbiterum de Heremita, tunicam meam et unum equum quod cum illo habeo et duos modios de tegula et C solidos quos olim illi dedi, et faciat de eis sicut ipsi mandaui. Mando quod soror mea domna Maria Froyle teneat in uita sua quantum ego habeo in ecclesia de Freeixi, et ad mortem suam habeant eam filii mei. Mando quod omnes hereditates quas aliquis calumpniatus fuit filii mei respondeant ad directum et non faciant ibi forciam, et similiter respondeant de omnibus rebus que in uoce mea uenerint ad directum. Mando quod domnus Martinus episcopus de Trassautu teneat meam domum de Lamino in pignore cum uinea et seruicialibus, donec per illam habeat mille solidos quos ipse me rogante pectauit pro filio meo Pelagio Iohannis. Mando quod mille solidos quos imprestaui domno Petro Iohannis filio meo dentur Osorio Iohannis filio meo et etiam dentur ei de alia parte CC solidos turonensis. Mando filio meo Petro Iohannis unum casalem heremum in Transmonte quod ganaui de freyres de Villanoua pro fructu quem leuaui de hereditate sua de Taliar. Petro Froyle, petrario, dentur CC solidos quos ei debeo; Petro Cochon, VI solidos; seruientibus meis pro sua solidada LXXII solidos. Mando quod tres mille solidos quos modo habeo in monasterio Santi Justi dentur in meis missionibus et in meis debitis et fiat de eis sicut uisum fuerit abbati de Antealtaria et abbati de Sancto Iusto et filio meo Petro Iohannis, et similiter fiat de equabus et de ganato de quibus modo mencionem non facio et de toto habere meo per ubicumque ipsi inuenerint. Mando ut debitum quod ego habeo in Sancto Martino de Ozon habeat filius meus Petrus Iohannis obseruato cum placito quod auus meus cum eodem monasterio fecit et ipse semper defendat et custodiat illud secundum posse suum. Omnes maiordomi mei sunt abnuciati de filiis et filiabus meis et ego abnucio eos inpresenti et kito. Constituo ego domnus Johannes Marinus rectores istius mee mandationi dominum abbatem de Antealtaria et dominum abbatem de Santo Justo et domnum Petrum Iohannis, filium meum, ut manu teneant et eam defendant secundum suum posse, et alii filii mei sint eis coadiutores ut meam habeant benedictionem.

Siquis autem ex parte mea uel de extranea hanc meam mandationem ad infringendum uenerit sit maledictus usque in VIIam generationem et cum Datam et Abirom, quos uiuos terra obsorbuit, penas inferni luat et insuper pariat uoci regie IIos mille morabitinos; hanc mandat<i>o<n>em semper in suo robore permaneat et altera de uxore mea domna Orracha Fernandi quam ego inpresenti confirmo et roboro.

1a columna:

Q. p. f.:
Ego Christoforus de Antealtaria abbas, conf.
Domnus Stephanus de Olgoso, ts.
Domnus Stephanus de Roo, ts.
Johannes Affonsi, monachus Sancti Iusti, ts.
Petrus Gascus, ts.
Pelagius Petri, monachus Sancti Iusti, ts.
Petrus Cresconii, de Antealtaria prior, ts.
Johannes Petri, uestiarius, ts.

2a columna:

Frater Johannes, dictus abbas de Togis Altis, conf.
Domnus Petrus Iohannis et Martinus Iohannis et Pelagius Iohannis et Gunsaluus Iohannis et domna Sancia Iohannis et domna Marina Iohannis, conf.
Martinus Iohannis, monachus Antealtaria, ts.
Johannes Nuniz, monachus Antealtaria, ts.
Lupus Roderici, conf.
Johannes Petri de Saz, conf.
Petrus Suerii de Kintaela, conf.//

Martinus Falcom, conf. Arias Aluitez, conf. Fernandus Fernandi, miles,  conf. Fernandus Maraçicus, ts. Affonsus Iohannis, miles, ts. Martinus Faginus, ts.  Johannes Roderici de Lex, ts. Froyla Marra, ts. Petrus Candeel, ts.

Dominicus, presbiter et cantor Santi Justi, qui notuit, conf.

Materias

abade; abade; alcume; aniversario; arca; arcediago; avinza; avó; beneficio; boi; cabaleiro; cabaleiro; cabalo; cabido; cama; cantor; capela; casa; casa; cesión; cóengo; compra; confraría; construción; couto; crego; cruz; deán; débeda; doazón; doente; egua; enfermaría; enxoval; escravo; esmola; esposa; esposo; estranxeiro; fábrica; familia; familia; familia; fillo; fillo; gando; igrexa; illa; irmán; leprosaría; leproso; manto; mestre; mordomo; mosteiro; mula; muller; musulmán; nai; neto; obra; pai; panos; pedra; pedreiro; ponte; prata; presbítero; presbítero; prior; refectorio; reguengo; roupa; roxelo; sepultura; servizalías; soldo; subprior; tella; testamenteiro; testamento; touro; trabe; vaca; vestiario; viña; violencia; xugo; xurisdición; alcume

Persoas

Johannes Affonsi, monxe; Affonsus Iohannis, cabaleiro; Arias Alvitiz, cabaleiro; criado; Cristovo, abade de Antealtares; Dominicus, presbítero e cantor de Toxos Outos; Fernando Fernandiz, cabaleiro; Fernandus Didaci, dictus Maracicus; Froyla Roderici, dictus Marra, cabaleiro; Gundisaluo Nuniz; Gunsalvus Iohannis; Johannem Arie de Baleira; Johannes Nuniz, monxe de Antealtares; Johannes Petri de Saz; Johannes Petri, vestiario de Antealtares; Johannes Roderici de Lex; Lupus Roderici; Maria Froyle; Marina Iohannis; Martino Pelagii, monxe; Martinum, mestre; Martinus Faginus; Martinus Iohannis, monxe de Antealtares; Martinus Munionis Falcom, cabaleiro; Martinus, bispo; Osorius Iohannis; Pedro Cochon; Pelagio Iohannis; Pelagius Petri, monxe; Pelagius Iohannis Marinus, cabaleiro; Petro Fernandi, capelán; Petro Sicco; Petrus Candeel, cabaleiro; Petrus Cresconii, prior de Antealtares; Petrus Froyle, pedreiro; Petrus Gascus, monxe; Petrus Iohannis; Petrus Suerii de Quintaela; Petrus Vilanus, subprior de Toxos Outos; Sancia Iohannis; Stephanus de Olgoso; Stephanus de Roo; Urraca Fernandi; Johannes Froyle, dictus Marinus

Outros

San Lázaro, hospital; San Lourenzo de Trasouto, mosteiro; San Martiño de Ozón, mosteiro; San Martiño Pinario, mosteiro; San Pedro de Fóra, mosteiro; San Xulián de Moraime, mosteiro; San Xusto de Toxos Outos, mosteiro; Santa María de Armenteira, mosteiro; Santa María de Conxo, mosteiro; Santa María de Sar, mosteiro; Santiago de Compostela, cabido; San Paio de Antealtares, mosteiro

Lugares

Antealtares, San Paio, mosteiro; Cambeiro; Carleo; Conxo, Santa María, antigo mosteiro; Curro; Destros; Lamiño; Lens, San Paio; Lousame; Moledo; Moraime, San Xulián, antigo mosteiro; Morquintián, Santa María; Olveira, Santa María; Ozón, San Martiño, antigo mosteiro; Padrón; Pedrouzos de Oluaria; Pereiriña, San Xián; Ponte de Pias; Ponte de Pias; San Martiño Pinario, mosterio; Sancta Eugenia, illa; Sancta Taasia, antigo mosteiro; Sanctus Laurencius de Trassouto, antigo mosteiro; Sar, Santa María, antigo convento; Touriñán, San Martiño; Trasmonte, Santa María; Valeirón, terra; Veiranes; Vilaseiro; Vuiturón, San Tirso; Xaviña