GMH/ÍNDICE A-Z

Referencias da busca neste documento para: Colección diplomática medieval do Arquivo da Catedral de Mondoñedo

11

1124, xullo, 10. Palencia.
O rei Afonso VII (1126-1157), xunto con súa nai a raíña dona Urraca (1109-1126), fai unha composición entre o bispo de Mondoñedo don Nuño Afonso e a súa igrexa, por unha parte, e o conde don Rodrigo Vélaz, pola outra, precisando as parroquias pertencentes a un e ó outro e as relacións co mosteiro de Vilanova de Lourenzá.
A, perg. en forma de caderno, de 236 x 150 mm, con tres folios e medio de texto e outros tres e medio en branco. Letra carolinxia7.
Ed.: flórez, vol. xviii, pp. 341-345.

Fecimus habendam et possidendam in perpetuum tradimus. Ego Urraca gratia diuina hyspanorum regina in hac serie testamenti manu mea confirmo (Signo).
Petrus Ansuriz karroniensium comes confirmat
Rodericus monthistallanorum comes confirmat
Petrus Gondisalui in partibus Estremadure confirmat
Froilla Didat legiionensium comes confirmat
Suarius Uermudiz in Luna confirmat
Gotier Uermudiz comes in Rabade confirmat
Gonzaluus Ansuriz confirmat
Fernandus Petriz ecclesie beati Iacobi canonicus et regalis palacii notarius quod scripsit confirmat (Signo)
Petrus Froilaz comes in Iurgio et in Traua confirmat
Munio Pelaiz comes in Monteroso confirmat
Rodericus Uelaz comes in Sarria confirmat
Martinus Muniz confirmat
Fernandus Menendiz confirmat

(Crismón) Quia multa mala et multe discordie lites et contentiones erant inter episcopos menduniensis ecclesie et comites illius terre propterea quia familie et gentes terrarum erant plures de illa sede et paucissime de regalengo et comites cum karactere regis grauauant et opprimebant illas plebes de illa sede ipsi et tota terra illa erat semper in excommunicatione idcirdo ego rex Adefonsus in temporibus comitis domni Ruderici et episcopi domni Munionis volentes inter eos pacem et concordian mittere et de medio eorum discordia et omnia mala auferre amore Dei et superne pacis desiderio consilio bonorum uirorum dignum duximus inter eos partitiones terrarum facere ut quisquis suis pacifice contentus Deo et mihi serviat. Que namque diuisiones fiunt a / flumine Euuo usque ad flumen Saurium. Similiter sit de Lau/renzana uel diuidamus per medium caracterem uel habeamus / per medium per manum nostrorum sagionum. In terra de Monteni/gro per aquam de Guada ad Inpronum per portum de Buzacanes / per pontem de Porto per aquam de Uicenti Infestu per gandera de / Sancto Pelagio per fontem Frigidum per aquam de Barraçoso ad Impronum / usque intrat in Ladra Infesto usque ad pontem de No/usti et inde per castrum de Uigil per montem de Meir de illa / parte aque usque ad Cordal de Parrega. Et infra ipsos ter/minos inter Euue et Masme deuenerunt in particione sedis / sanctus Iacobus de Regnanti, sanctus Michael de Uillaplana sanctus Petrus / de Uillaplana sanctus Cosmedi sanctus Uincencius de Couelas sancta Maria de Citofacta sanctus Iulianus de Cauarcos sanctus Iustus sancta Christina de Cellario et duas ermidas sanctus Stephanus de Pa/gadi et sanctus Stephanus de Aquis Sanctis. Post partem regis sancta Eo/lalia de Deuesa sanctus Iohannes de Pinnaria sancta Maria de Uilla/selani sanctus Iohannes Euue sancta Eolalia de Uillaausendi sanctus / Iacobus de Coegela sancta Eolalia de Sanci sancta Maria de Tabulata / et duas ermidas sanctus Iulianus de Reuoredo et sanctus Tomas / de Asanza et Porto. In terra de Aurio post partem sedis sanctus Ia/cobus de Adelani sanctus Sebastianus sancta Maria de Baconi sancta Eo/lalia de Budulani et duas hermidas sanctus Christophorus et sanctus Ste/phanus de Moucide. Post partem regis sanctus Petrus de Mauri sanctus / Uincencius sanctus Iulianus de Recare sanctus Tomas sancta Crux sanctus Io/hannes de Lagena. De Foce de Aurio usque ad Torrentes / post partem sedis sanctus Iacobus de Foce de Aurio sanctus Iulianus de / Nois sanctus Petrus de Cangas sanctus Iulianus de Cordido et duas her/midas sanctus Iohannes de Brena et sanctus Andreas. De Torrentes / usque ad aquam de Lacu post partem regis sancta Maria de Bure/la sancta Maria de Ceruo sancta Maria de Liario sanctus Iulianus de Sal/gadelos sanctus Romanus sanctus Martinus de Herba (de Rua, di na marxe, con letra do séc. xviii) sanctus Iulianus de Cas/tello et tres hermidas sancta Eufemia et sanctus Saluador de Lia/rio et sanctus Ciprianus. In terra de Uiuario post partem sedis /sanctus Stephanus de Ualle sanctus Romanus de Ualle sancta Maria de Sue/uos sanctus Iohannes de Coua sancta Maria de Gualdo sanctus Iulianus de / Landroue sancta Eolalia de Mirel sancta Maria de Aurol et qua/tuor hermidas sanctus Iulianus de Catarou sanctus Michael de / Sauto sanctus Michael de Sauro et insula Mirandi. Post par/tem regis sanctus Iacobus de Cellario sancta Maria de Magazos sanctus / Petrus de Uiuario sanctus Stephanus de Valcarria sancta Maria de / Chauin sanctus Andreas de Fontana sanctus Petrus de Miluis sancta Maria de Seseriz et duas hermidas Cagoto et Iuncaria. In terra de Montenigro in karactere de Rabadi post / partem sedis sancta Eolalia de Trastemir sanctus \Iulianus/ de Maurenti sanctus Pe/trus de Lanconos sanctus Cucufatus sanctus Martinus [de Nosti sanctus Saluator de Ladra sanctus Cosme de Neti et alia felegresia de sancto Martino de Pineiro quanta iacet sub caractere Rabadi cum villa Iohannis. Post partem regis sancta Eolalia de Burganes sanctus Martinus de Castro sanctus Iulianus ca Cazanes sancta Maria Major sanctus Martinus de Desteriz sancta Maria de Gondaisco sanctus Iacobus de Burgani sanctus Martinus de] Belsar et in illa / particione de terra de Uilla Arienti post partem sedis / sancta Maria de Montenigro cum sancto Christophoro sanctus Symeon sanctus Iacobus de Goirit sancta Eolalia de Romani sanctus Mames de Olarios sanctus Petrus de Sexas sanctus Martinus de Pino. Post partem regis sancta Ma/ria de Carualido sanctus Laurentius de Arbore sanctus Iurgius de Riuula/uerso cum sancta Eolalia sanctus Iohannes de Sistalio sancta Maria de Cos/pectu sancta Maria de Germar sanctus Martinus de Lamas. Istas di/uisiones quas facimus sunt super gentibus utriusque partis et carac/tere unusquisque uestrum habeat super se suam uocem integram / super totos suos homines et etiam alios siue infanciones siue uiduas siue etiam uillanos qui sub sua parte cautum habue/runt unusquisque uestrum cautadas teneat sub altero eas uero que non fuerunt cautate unusquisque uestrum pacatas te/neat sub altero. Archidiaconi uero habeant suam uocem ec/clesiasticam super ecclesiis ubi diuisio fuit sicut ha/bent in aliis ubi diuisiones non fuerint. Et episcopus et succes/sores sui habeant suos foros et suos directos ecclesiasticos sicut in aliis terris debent habere ubi diuisio non fit. Habeat etiam episcopus et successores sui per omnes alias terras in quibus / diuisiones non faciunt et totum suum directum in perpetuum. Aliud autem Deo et ecclesie ualde necessarioum / adicio quod sanctorum uirorum consilio pro remedio anime mee et parentum meorum ad honorem Dei facere decerno. Manifestum / est auum meum bone memorie regem Adefonsum pro salute anime / sue medietatem monasterii de Uillanoua cum omnibus / aliis hereditatibus que uenerunt de illa uoce de Gute/rre Osoriz Deo et sedi menduniensi perpetuum dedisse. Etiam quia / diuisio prefati monasterii fiebat inter monacos et uallibriensis sedis canonicos tum timore et amore Dei tum precibus / comitis domni Roderici consensu et uoluntate episcopi domni Munionis eiusque ca/nonicorum prefatam medietatem monasterii tantum cum suo / cauto cum omnibus hereditatibus et familiis que intus sunt / tam de uoce noua quam etiam de ueteri Sancti Martini / Deo et monachis qui ibi fuerint in perpetuum trado sicut / erat adunata et honorata quando Deo et Sedi fuit / oblata [seruato iure pontificali in sacris ordinibus in benedictione abbatum in ligatione et absolutione et receptione sicut bonus episcopus debet recibi honorifice] exceptis omnibus aliis hereditatibus et familiis et / ecclesiis que extra cautum illius monasterii sunt et que / de uoce Guterre Osoriz ueniunt de quibus omnibus / perpetuam stabilitatem uallibriensis sedes possideat (excepto/ omni suo iure pontificali sicut habet et habere debet in / aliis ecclesiis quas iure hereditario non possidet) et pro hac / medietate pretaxati monasterii quam de sede accipio et / pro remedio anime mee et parentum meorum Deo et monachis / liberam offero facio cautum sedi sancte Marie uallibriensis / de illa aqua de Lacu usque ad Pennam Albam de omnibus que illa sedes habet ibi et de quibusdam hominibus quos ibi habeo et / de omnibus hominibus hereditatibus et criationibus quas ibi habet /comes domnus Rodericus quas scilicet hereditates et criationes dat co/mes domnus Rodericus ad illam sedem pro supradicto cauto monas/terii de Uillanoua et insuper facit stabilitatem perpe/tuam eidem sedi de omnibus illis pro quibus sedem inquietabat / siue debebat ibi habere siue non. Quod cautum fit semper post / partem prefate sedis in perpetuum roboratum sicut cautum Sancti / Martini minduniensis. Si quis uero hanc paginam temerario / ausu infringere temptauerit c libras purissimi auri / post partem regis et eiusdem sedis conponat et anathemati sub/iaceat donec ad satisfationem perueniat. Facta Palencie Era mª. cª. lxii et quotum viº idus iulii Ego rex / Adefonsus inperator Hyspanie quod fieri iussi proprio robore confirmo / exceptis hereditatibus et familiis ad ecclesiam sancti Iacobi perti/nentibus que semper cautate et in suo rigore permaneant. (Signo)

(1ª col.):
Comes Petrus de Lara confirmat
Comes Rudericus confirmat
Comes Suarius confirmat
Rudericus Martiniz confirmat
Petrus Lopiz confirmat
Petrus Didaci confirmat
Ramirus Froilaz confirmat
Menendus Nuniz confirmat
Rudericus Uermudiz confirmat
Pelagius Arias notarius regis per manum domni B. scripsit et confirmat
(2ª col.):
Cidi testis
Velidi testis
Belidi testis.

7 O 10 de xullo de 1128, morta xa dona Urraca (+1126), Afonso VII estendeu novo documento aprobando a división realizada entre o bispo don Nuno Afonso e o conde don Rodrigo Vélaz. Non se conserva o orixinal deste novo documento, pero si unha copia do mesmo, feita o 21 de xaneiro de 1341, que se garda no AHN. Sección Clero. Carpeta 1185, n.° 8. Desta copia parece ter tomado o P. Flórez o texto que nos ofrece na España Sagrada. Entre o texto do documento que acabamos de ofrecer e o do P. Flórez existen lixeiras diferencias. En dúas ocasións o P. Flórez amplía o texto, que se incluíu entre [ ]. Sen embargo, nunha ocasión o P. Flórez omite unha breve frase, que se consignou entre paréntese e con letra cursiva. Fundado nesta duplicidade de fontes e a identidade de día, mes e lugar de ámbolos documentos, alguén creu que o documento ofrecido de 1124 non era auténtico e que o copista puxo un I en lugar dun V, co que se tería a data 1166 (a. 1128) e non 1162 (a. 1124). Sen embargo, o documento parece auténtico. En 1128 falecera dona Urraca e o copista non tería por que poñe-la súa confirmación. A única dificultade radica en que esta confirmación de dona Urraca se atopa ó comezo do documento (¿final dun documento anterior desaparecido?), cando, en xeral, a confirmación figura ó remate.

Materias

río; arcediagado; cabido; chancelaría; couto; couto libra; ermida; excomuñón; freguesía; homes bos; illa; mosteiro; ouro; sentenza; violencia; xurisdición; Concordia

Persoas

Afonso VI, rei de León; Fernando Pérez, cóengo de Santiago e notario da raíña; Froila Díaz, conde de León; Gonzalo Ansúrez; Gutierre Osoriz; Gutierre Vermúdez, conde en Rábade; Munio Páez, conde de Monterroso; Pedro Froilaz de Traba; Pelagius Arias, notario; Rodrigo Vela, conde en Sarria; Suero Vermúdez, conde de Luna; Pedro Ansúrez, conde de Carrión

Outros

Mondoñedo, diocese; San Salvador de Lourenzá

Lugares

Adelán, Santiago; Anzas, As, ermida; Árbol, San Lourenzo; Bacoi, Santa María; Barrazoso, aquam de; Barreiros, San Cosme; Belesar, San Martiño; Benquerencia, San Pedro; Boimente, Santo Andrés; Brea, ermida; Budián, Santa Eulalia; Burela, Santa María; Burgani, Sanctus Iacobus, antiga freguesía; Burgás, Santa Baia; Buzacanes, portum; Cabarcos, San Xulián; Cabarcos, San Xusto; Cangas, San Pedro; Capela, A; Carballido, San Sebastián; Carballido, Santa María; Catarou, Sanctus Iulianus; Caxoto, ermida; Cedofeita, Santa María Madanela; Celeiro de Mariñaos, Santa Cristina; Celeiro, Santiago; Chavín, Santa María; Cordido, San Xián; Cospeito, Santa María; Costa, San Simón; Couxela, Santiago; Covas, San Xoán; Covelas, San Vicente; Devesa, Santalla; Distriz, San Martiño; Eo, río; Ermo, Santo Estevo; Estremadura, partibus; Fazouro, Santiago; Frigidum, pontem; Galdo, Santa Maria; Goiriz, Santiago; Gondanisque, Santa María; Guade, rio; Iurgo et Traua, comes; Lacu, aquam; Ladra, rio; Ladra, Sal Salvador; Lagoa, San Vicente; Lagoa, San Xoán; Lamas, San Martiño; Lanconos, Sanctus Petrus; Landrove, San Xulián; León, condado; Lieiro, Santa María; Magazos, Santa María; Major, Sancta Maria; Masma, rio; Meir; Merille, Santa Eulalia; Miñotos, San Pedro; Mirandi, isla; Mondoñedo, San Martiño; Montenegro, Santa María; Montenegro, xurisdición; Monterroso, condado; Monthistalla norum, condado; Mor, San Pedro; Moucide, Santo Estevo; Negradas, San Miguel; Nete, San Cosme; Noche, San Martiño; Nois, San Xiao; Nosti, Sanctus Martinus; Nousti; Ourol, Santa María; Ove, San Xoán; Pagá, Santo Estevo; Palencia; Parga, cordal; Pennan Albam; Piñeira, San Xoán; Piñeiro, San Martiño; Pino, San Martiño; Porto; Porto, ponte; Rábade, condado; Reboledo; Recaré, San Tomé; Recaré, San Xiáo; Reinante, Santiago; Rioaveso, San Xurxo; Rioaveso, Santalla; Román, Santalla; San Andrés; San Cibrao; San Cristovo; Sancovade, Santiago; Sancto Pelagio; Sante, Sancte Eolalie; Santiago de Compostela, arquidiocese e igrexa; Sargadelos, Santiago; Sarria; Seixas, San Pedro; Sistallo, San Xoán; Souto, San Miguel, ermida; Suegos, Santa María; Torrentes, rego; Traba, condado; Trabada, Santa María; Trasbar, Santa Eufemia; Trastemil; Valadouro, Santa Cruz; Valcarría, Santo Estevo; Vale, San Román; Vicedo, San Estevo; Vicinte; Vilanova de Lourenzá, mosteiro; Vilarente, terra e couto; Vilaselán, Santa María; Vilatán; Vilausende, Santalla; Viveiro, San Pedro; Viveiro, terra; Vixil; Xerdiz, Santa María; Xermar, Santa María