GMH/ÍNDICE A-Z

182

1462, agosto, 9. Vilamaior-Mondoñedo e Viveiro.
Traslado notarial, de 1489, da constitución sinodal establecida no sínodo da referida data polo bispo don Fadrique de Guzmán, confirmatoria doutra que promulgara o bispo don Pedro Enríquez de Castro, pola que ordenou que as ofertas fosen privativas dos que tivesen cura de almas.
B, papel, tres follas útiles e unha en branco, de 310 x 222 mm. Letra procesual incipiente.
Ed.: a. garcía y garcía e e. cal pardo: Synodicon Hispanum. I. Galicia, Madrid, 1981, pp. 37-39.

En la villa de Biueiro ocho dias andados del mes de jullio anno del nasçemento / de nuestro sennor Jesucristo de mill et quatroçentos et oytenta et nobe annos en / presençia de min notario et testigos de juso escriptos abdençia da Vespera ante el vachiller Diego Gonçales clerigo et vicario en lo arçedianadego de Biueiro paresçio / de presente Afonso Lopes clerigo de santa Maria de Biueiro et presentou et leer fiso / vnas escripturas que en sua mao tragia de las quales vna en pus de / otra su thenor dellas de verbo a verbo es este que se sigue:/
Dentro en la iglesia cathedral de la çibdad de Villamayor / de Mondonnedo a diez et nobe dias del mes de agosto anno / del nasçemento de nuestro sennor Jesucristo de mil et quatroçentos et / sesenta et dous annos en presençia de min Ferrnand Filipe es/cribano del rey nuestro sennor et su notario publico en la su corte / en todos los sus reynos et senorios et notario publico de la / abdençia et consystorio del muy reberendo in Christo padre et sennor / don Fradrique de Gusman por la graçia de Dios et de la santa Iglesia de / Roma obispo de la dicha iglesia et obispado de Mondonnedo et del conçejo / del dicho sennor rey et de los testigos yuso escriptos el dicho / reberendo sennor obispo çelebrando signado general dentro / de la dicha su iglesia con la clerezia del dicho su obispado segund / vso et custunbre del dicho obispado et estando presentes los / benerables et circunspetos sennores don Roy Sanches de Pa/dilla dean de la dicha iglesia et don Diego Fernandes Marmolejo ma/estroescuela della et Gonçaluo Martines de Alcala arçediano de / Azumara et Aluaro Afonso de Piquin tesorero et Gonçaluo Peres de / Labrada et Pedro Martines de Felgueyra et Juan d-Anca et Roy Gonçales da Cama/ra et Martin Vasques et Gonçaluo Yanes et el vachiller Francisco Lopes et / Pedro Ares et Vasco Martines et Diego de Hoyos et Afonso Garçia Sal/meron personas et canonygos de la dicha iglesia et outros ben/fiçiados dela et don Pedro abad de Villanoba et Aluaro Pillado / prior de San Martinno et outros muchos clerigos et benefiçiados / del dicho obispado et el dicho sennor obispo con las dichas per/sonas canonygos benefiçiados et clerezia de la dicha su / iglesia et obispado fizo et hordeno et estableçio çiertas cons/tituyçiones et outras confirmo entre las quales el dicho sennor obispo con la / dicha su clerezia personas et canonygos et cabildo et santa synado aproban/te hordeno et dixo que por el visto vna constituyçion fecha et hordenada / por el reberendo sennor don Pedro Anrriques de Castro de buena memoria / su predeçesor obispo que fue desta dicha iglesia et obispado en la qual / en hefebto se contenya que todos los clerigos rebtores et capelanes con / cura de todas las iglesias del dicho su obispado obyesen et lebasen / para in syenpre toda la hoferta de las outras syn cura de los bene/fiçios et iglesias de que ellos eran et fuesen rebtores et que asy la vnya / et aneyxaba para syenpre toda la dicha oferta a qualesquer rebtores / et curas de las dichas iglesias et fuesen dende em delante vnydas las / dichas ofertas a las dichas curas et rebtorias et mandaba et lu/ego mando al dean harçedianos et personas de la dicha su iglesia et / a qualesquer outras personas que poderio obiesen para colar venefiçios et / iglesias de dicho obispado cada et quando de aly adelante fisyesen los / tales titolos et colaçiones que posyesen em nellos ho fisyesen poner / que los dichos cureiros et rebtores llebasen et obiesen para sy toda la ho/ferta de las dichas sus iglesias et benefiçios et que outrosy man/do que los tales curas et rebtores que todos sus feigreses lles recudi/sen con todas las dichas ofertas so pena d-escomoyon et que mandaran / que sy sobre ello algund pleyto oviesen que sus vicarios lo mandasen a/sy tener et guardar ponyendo sobre ello sus penas segundo que em la dicha / costituyçion el dicho sennor don Fradarique dixo que se contenya. Et / dixo mas el dicho sennor obispo don Fradarique que visto por el en commo / el reberendo in Christo padre et sennor don Afonso Segura de loable / memoria su anteçesor obispo outrosy que fue desta dicha iglesia et obispa/do visto la dicha constituyçion hordenada por el dicho obispo don Pedro / et la aprobara et confirmara et mandara guardar em todo et / por todo segundo se em ela contenia et diera sobre ello sus cartas / em forma et que por el visto que la dicha constituyçion era fecha et / hordenada por abmentaçion del culto debino et por vtilidade de los / clerigos rebtores et curas del dicho su obispado et a serbiçio de nuestro / Sennor Dios et ser fecha et establesçida solenemente et con acordo et / consello de la clerisya del dicho obispado et por ende que con consello / acuerdo et delyberaçion del dicho dean personas canonygos bene/fiçiados et cabildo de la dicha su iglesia et clerezia et bendo que era ser/viçio de nuestro Sennor Dios et abmentaçion del culto debyno que confirmaba / et confirmo et aprobaba et aprobo santa signado aprobante la / dicha constituyçion fecha et hordenada por el dicho sennor don Pedro En/rriques de Castro et confirmaçion fecha por el dicho \sennor/ don Alonso / Segura et que sy nesçesario era agora nuebamente la fasia et hor/denaba en el dicho signado et que mandaba et mando que valyese et fuese / guardada de aqui adelante para syenpre jamays segund em la ma/neyra que de suso se contiene en vertude de santa obidençia et su pena / d-escomoyon et su la dicha penna mandaua et mando a su probisor / et vicaryos et al dicho dean et personas et a qualesquer outros que / para ello poderio ho jurdiçion obiesen que lo fesyesen todo ansy tener / conplir et guardar como de suso em la dicha constituyçion se con/tiene ponendo sobre ello sus penas et proçedendo contra los ynobidientes / por toda çensura eclesiastica et remedios juridicos et non dando lugar / a outra cosa em contraryo fuese fecha. Et asy lo mandaba et mando / et hordenaba et hordeno por constituyçion signodal valedera para sen/pre santa signado aprobante. Et luego muchos clerigos curas rebtores de / dicho obispado pedieron a min el dicho Ferrnand Filipe notario que gelo diese / asy por testimonio synado para guarda et conserbaçion de su derecho. / Lo qual todo paso asy em la dicha iglesia catredal dia mes et anno suso/dicho de los qual fueron testigos presentes los susodichos et Garçia Rodrigues d-Estoa / et Juan Yanes Diego Rodrigues et Ares Nunyno et Afonso Rodrigues et Ares Gonçales raçoeyros / de la dicha iglesia de Mondonedo et outros. Et yo el dicho Ferrnand Fy/lype escriuano et notario publico del dicho sennor rey em la su corte et em / todos los sus reinos et senorios et notario de la dicha abdençia et con/ssistorio del dicho sennor obispo presente fue en vno con los dichos / testigos a todo lo que dicho es et a cada cosa dello em la dicha iglesia / et segund que paso et fue fecho et hordenado lo escribi en estas tres planas / de papel et a ruego et pedimiento de los dichos clerigos rebtores que me lo pidi/eron fis aqui em nella este mio signo en testemoyo de verdad. Fernan Felipe.
Anno do nasçemento del nuestro sennor Jesucristo de mill et quatroçentos et / trinta et sete annos dies et nove dias do mes de agosto dentro enna / iglesia catredal da çibdad de Villamayor por mi notario et tistigos / juso escriptos ho sennor don Pedro obispo de Mondonedo çelebrando signado / con toda su clerysia et presentes Pedro Marinno dean et Nunno Rodrigues ar/çediano de Trasancos et Diego Aluares et Gonçaluo Peres Alfonso Gonçales / Juan Enrriques et Roy Gonçales et outros canonigos benefiçiados da dita iglesia / et cabildo et don Pedro abade de Vilanoba et Ferrnand Dourado prior de San / Martinno et ho prior de Pedroso et os outros priores et cleresia do dito obispado / con seu conçello et acordo ordenou por constituyçion valedeyra / para senpre et mandou que se tena et guarde de aqui adelante entenden/do que era serbiçio de Deus et augmento do culto debino e vtilidade dos / rectores de todas las iglesias de todo seu obispado que todos los clerigos / rebtores de suas iglesias ajan et leben para senpre toda ha oferta / das outras partes dos benefiçios et iglesias de que eles son ou foren rebtores et que asy vnya et aneixaba a dita oferta toda a qualquer / rebtor et cura de sua iglesia de aqui adiante et as ditas curas et / rebtorias et que mandaba et logo mando ao dito dean et arçedi/anos et personas de su iglesia et a quaesquer outros que poderio ouberen / de colar venefiçios et iglesias enno dito obispado con cura que quando os / taes tytolos et colaçioes feseren de aqui adelante que ponnan em ela et / fagan poer que os cureiros rebtores das ditas iglesias que leven et ajan para / sy toda ha oferta que vier a cada vna iglesia ou benefiçio mandando / aos feigreses que lle recudan con ela et a quaesquer outros colledores et ren/deyros so pena d-escomoyon. Et mas mando et hordeno que sy sobre esto / algund pleyto biese ante os vigarios que eles que o mandasen et fagan asy con/plir et guardar de dereito poeendo sobre elo suas penas. Foron testigos / desto os sobreditos et Pedro Fernandes et Ares Fernandes et Fernand Garçia raçoeyros et estando / a cleresia juntada en su signado. Et muytos da clerisia pedironlo a min / notario que lle dese synado para conserbaçion de seu dereito et ajudas das / curas que tynnan ou teberen daqui ao adiante. Et eu Pedro de Horozco / canoigo da iglesia de Mondonedo notario publico por la abtoridad hor/dinaria dado do dito sennor obispo don Pedro enna sua iglesia et çibdad et em todo ho dito seu obispado a esto que dicho es et constituyçion horde/nada por el con os ditos dean personas benefiçiados et cleresia en / lo dito synado juntada et consensu seu deles presente foy / et lo syney.
Et liudas et presentada has dichas escripturas logo el dicho Afonso Lopes / clerigo de santa Maria de Biueiro diso que pedia et requeria ao dito vicario que / por quanto el se entendia de aprobeytar de las dichas escripturas et / se temia de perderlas por fogo roubo ou abgoa ou outro caso / fortytuyto alguno mandase a min el dicho notario lle mandase / dar vn traslado ou dous delas ou mays aquellas que nesçesario / lle fosen en publica forma ao qual traslado et traslados que asy / lle fosen dado quesese emtreponer emtreposese su decleto et ab/toridad judiçial para que valuese et fesese fe en juysio et fora / del commo el propyo original. Et logo el dicho vicario diso que lo / oya et que aviia las dichas escripturas ante sy por presentadas / non rasas nin chançeladas nin en alguna manera nin parte sospey/tosas antes caresçentes de todo viçio que mandaba et logo mandou / a min dicho escriuano que sacase de las dichas escripturas vn tras/lado ou dous ou mays aquelles que conplideyros fosen ao dito / Afonso Lopes et lo dese synado de meu signo em publica / forma ao qual traslado et traslados diso que emtreponia / et logo intreposo su decleto et abtoridad para que valuese et fe/sese fee asy em juisio commo fora del ondequer que paresçese / commo el propyo original et asy o mandaba por sua senten/çia. Testigos que foron presentes Afonso Peres de Vale et Leonel Sanches et Fernan Basanta clerigos et / Lopo Aluares de Castroverde et Juan de Santiago de Magaços et outros. Didacus bacalaureus ac vicarius (Rúbrica).
Et eu Afonso Yanes de Vilafranca clerigo et notario apostolico por la abtoridad apostolica / a todo lo susodito en hun con los ditos testigos presente fuy et a pedimento do dito Afonso Lopes / clerigo este traslado de constituiçiones por mao fielmente de outro fise escripuir et trasla/dar et en el puje meus nome et sino tal en testimonio de verdade. Afonso Yanes (Rúbrica). (Signo).

Persoas

Fernando Felipe, notario público; Afonso Eáns de Vilafranca, crego, notario apostólico; Afonso García Salmeron, cóengo de Mondoñedo; Afonso González, cóengo de Mondoñedo; Afonso López, crego; Afonso Rodríguez, racioneiro; Alonso Segura, bispo de Mondoñedo; Álvaro Afonso de Piquín, tesoreiro; Álvaro Pillado, prior do mosteiro de San Martiño; Ares González, racioneiro; Ares Nuño, racioneiro; Diego Álvarez, cóengo de Mondoñedo; Diego de Hoyos, cóengo de Mondoñedo; Diego Fernández Marmolejo, mestrescola; Diego Rodríguez, racioneiro; Fadrique de Guzmán, bispo de Mondoñedo; Francisco López, bacharel, cóengo de Mondoñedo; García Rodríguez de Estoa, racioneiro; Gonzalo Eáns, cóengo de Mondoñedo; Gonzalo Martínez de Alcalá, arcediago de Azúmara; Gonzalo Pérez de Labrada, cóengo de Mondoñedo; Gonzalo Pérez, cóengo de Mondoñedo; Martiño Vázquez, cóengo de Mondoñedo; Nuño, Rodríguez, arcediago de Trasancos; Pedro Ares, cóengo de Mondoñedo; Pedro Enríquez de Castro, conde de Lemos, conde de Trastámara, conde de Sarria; Pedro Mariño de Lobeira, deán de Mondoñedo; Pedro Martínez de Felgueira, cóengo de Mondoñedo; Pedro, abade do mosteiro de San Martiño; Roi González de Cámara, cóengo de Mondoñedo; Roi González, cóengo de Mondoñedo; Roi Sánchez de Padilla, deán; Vasco Martínez, cóengo de Mondoñedo; Xoán de Anca, cóengo de Mondoñedo; Xoán Eáns, racioneiro; Xoán Enríquez, cóengo de Mondoñedo; Diego González, crego, vigairo

Outros

Viveiro, arcediagado

Lugares

Azúmara, arcediagado; Mondoñedo; Mondoñedo, San Martiño; Mondoñedo, San Martiño, mosteiro catedral; Pedroso, San Salvador, mosteiro; Trasancos, arcediagado; Viveiro, Santa María