Enno nome de deus amen.
Sabean quantos esta carta de testamento
viren que eu Mayor Peres moller de
Estevoon Lourenço çidadaao d’Ourense
moradores na rua d’Oobra, jasendo doente de tal
doença qual deus tevo por ben de me dar et temendo
deus et morte que he cousa natural per que
todos os do mundo avemos de pasar et por tal que
despois de miña morte non veña contenda
entre alguuns sobre los meus beens, por
ende faço e ordeno de min e deles meu testamento
e miña postromeira voontade para senpre
valedeiro. Primeiramente mando
e dou a miña alma ao meu señor Jhesu Cristo
deus padre verdadeiro que a conprou per
lo seu santo sangue justo preçioso et rogo aa virgen
señora santa Maria avogada dos pecadores et a
todos los santos e santas da gloria do pareyso que seian
meus avogados et lle queyran rogar por min que
me perdoen os meus pecados e me ajan remiimento
aa miña alma. Iten mando enterrar meu corpo na
costra de San Martiño no moymento hu jasen
Costança Fernandes miña madre et Thereyia
Peres miña avoa. Iten mando para honra de
miña sopoltura aquelas minsas e salterios
e çera et oferta que meus herees et conpridores
viren que conpre. Iten mando que
me terçen tres veses enno anno que
me fignar, huna ves do dia que me enterraren a
terçer dia et a outra ves dende ata seis somanas
et a outra do dia que me fignar ata huun anno
conprido, et mando para cada terço
seseenta mrs. de diñeiros brancos desta
moeda que agora corre a des diñeiros
brancos ou a seis coroados mor. para pan e viño
et carne ou pescado per qual dia for, et que
digan por miña alma en cada terço huna
minsa cantada e quatro resadas. Iten
mando ao cabidoo da egleia d’Ourense
quareenta mrs. de cada huun anno para
senpre en que digan por miña alma huna
minsa cantada con suas vesperas sigundo
he de costume enno primeiro dia de
setenbre. Iten mando aos capelaens
da cappela curada de Santa Oufemea huna leira
de viña que jas no val da Looña, a qual
jas daquel cabo ho rigueiro |o rigueiro|
junto con a leira da Chave que topa en
çima no carreiro per que van para
Meende, per tal condiçon que os capelaens
da dita capela que agora son e foren daqui
endeante perlo tenpo digan ou façan
diser por miña alma quatro minsas resadas
por dia de Santa Oufemea ou en outro dia. Iten
mando aas pesonas e coengos da egleia
d’Ourense çinqoenta mrs. et que
me façan honra en miña sopoltura et me manden
tanjer os signos. Iten mando aos clerigos
do coro d’Ourense viinte mrs. et que
me digan huna minsa cantada con
sua vigilia. Iten mando aos frayres do moesteiro
de San Françisco d’Ourense
çinqoenta mrs. et que me digan huna
minsa cantada o dia que me fignar e me façan
honra en miña sopoltura. Iten mando aos
lazerados da casa de San Lasaro viinte mor. para huna
pitança. Iten mando aos fraires da terçeira
orden que estan na casa da Fonteyña des mor. Iten
mando para o lumen das lanpaas de San Martiño
e de Santa Oufemea e de Santa Maria a Madre e de Santa
Maria Magdanela e de Santa Triindade e de Santa
Maria de Posio e de San Françisco dous diñeiros
para aseyte a cada huna. Iten mando que
me oferenden do dia que me fignar ata huun anno
de huun diñeiro de pan e de outro
diñeiro de viño. Iten mando aos
clerigos e moosiños que veeren sobre
la cova e miña sopoltura quando me enterraren
quinse mrs. Iten mando a Estevoon
Lourenço meu marido que aja para si para
todo senpre conpras algunas de casas e viñas
et de outras cousas se as anbos conpramos vivendo
de consuun. Iten mando ao dito
Estevoon Lourenço meu marido ho meu moyño
da Lagea que esta en Meende. Iten lle mando
mays a casa a que chaman da Adega e o baçelar de
a par dela que teemos aforado do moesteiro de Santa
Coonba de Naves. Iten lle mando mays a
partiçon das viñas que me acaesçeron
aa Sovereira de Meende sigundo esta
demarcada enna partiçon que foy
feita entre min e Maria do Mato miña
yrmaa. Iten lle mando mays ao dito Estevoon
Lourenço a miña herdade de Canedo que
jas no lugar hu chaman as Conpras, que de min
ten aforada Gonçalvo de Naves e sua moller
Maria Domingues. Iten mando mays
ao dito Estevoon Lourenço meu marido
viñas quantas seian cavadura de çinqoenta
homes dentro no julgado da Looña de aquelas
viñas que el e eu teemos aforadas do cardeal. Iten
lle mando mays ao dito Estevoon Lourenço
meu marido as cortinas de viñas que el et eu teemos
aforadas aa par da costa, tan ben as que aforou
do cabidoo commo a outra que eu teño
aforada do bispo. Et estas cousas sobre ditas
lle mando por boon marido que senpre en
el tive et outrosi por moyto afan e traballo e custas
que feso en seguyr o pleito de conpromiso que
ouvo ontre min et Maria do Mato miña yrmaa et
por desencarregar delo miña conçiençia e
miña alma. Iten mando ao dito Estevoon
Lourenço meu marydo estas casas anbas en que
agora moramos, atanben as en que teemos os lagares
e bestas e porcos commo as en que moramos, et viinte
libras de cada anno que me deve Fernan
Anes correjedor perla viña que de min
ten aforada enna Cuyña. Et estas sobre ditas
casas e viinte libras que as tena e aja en toda
sua vida, et aa sua morte que fiquen livres
e quites a meus fillos e herees. Et esto
que mando ao dito Estevoon Lourenço
meu marido deyto sobre beyçon a meus fillos e
filla que lle non vaan contra esto que
lle mando nen llo enbarguen, et en caso que
llo algun ou alguna queyra enbargar ou pasar
contra esto que lle eu mando en este meu
testamento mandolle a quinta parte de
todos los meus beens moviles e rayses hu quer
que os eu aja. Iten mando a Mayor Peres
miña prima quatro varas de panno que
custe a viinte et çinqo mor. cada vara e que
lle paguen o que lle deven. Iten mando
a miña guirlanda grande a miña filla
Maria Peres moller de Gonçalvo
Vasques escudeiro juis d’Ourense e
as miñas contas. Iten mando a Aldonça
miña nepta, filla do dito Gonçalvo
Vasques et da dita Maria Peres miña
filla a miña guirlanda pequena. Et faço
herees deste meu testamento e pustromeira
voontade a Martin Peres Jestosa coengo
d’Ourense e a Maria Peres moller
do dito Gonçalvo Vasques et a frey
Gonçalvo frayre do moesteiro de San Françisco
d’Ourense meus fillos en todos los outros
meus beens que aqui non ajo mandados.
Aynda faço conpridores e exsecutores
deste dito meu testamento e pustromeira voontade
aos ditos meus fillos e filla que cunplan et
façan conprir esto que eu mando.
Et este dou e outorgo por meu testamento e por miña
pustromeira voontade para senpre
valedeiro, et se non valuer commo
testamento quero et outorgo que valla
commo codiçilo ou commo outra escriptura
feita per maao de notario e autentica, qual
mellor pode seer e mays valer de dereito, et revoco
todos e quaes quer outros testamentos e
mandas et codiçillos que aja feitos ata
aqui et outorgo e ajo por firme e por estavel
este meu testamento e pustromeira voontade para
senpre valedeyro que agora faço e outorgo
per Afonso Anes Guiça notario
d’Ourense. Et quen quer da miña
parte ou da estranya que contra este meu
testamento e pustromeira voontade veer ou pasar
aja a yra de deus e a miña maldiçon e perca
alguna cousa se llo en este meu testamento ajo mandado
et que o aian meus herees et demays que
peyte de penna aos ditos meus herees mill mrs.
da boa moeda et aa voz del rey outros tantos et
a dita penna pagada ou non que este meu
testamento e pustromeira voontade valla e fique
firme para senpre. Feito o testamento en
Ourense, viinte e tres dias dagosto, anno
do nasçemento de noso señor Jhesu Cristo
de mill e tresentos e noventa annos.
Et logo os
ditos Martin Peres Geestosa que
presente estava por si et por frey Gonçalvo
frayre do moesteiro sobre dito de San Françisco
d’Ourense que non era presente
et Gonçalvo Vasques por nomme de si et de
sua moller Maria Peres que presente
era, estes sobre ditos Martin Jestosa e
frey Gonçalvo e Maria Peres fillos e
herees legitemos da dita Mayor Peres e de
Gonçalvo Peres da rua dos Çapateiros,
enton diseron os ditos Martin Peres
e Gonçalvo Vasques que non
consentian nas mandas que a dita
Mayor Peres mandava no dito testamento,
por que desian que era grande seu
perjuizo et que protestavan de as ditas
mandas seer anuladas et dadas por ninhunas a todo
tenpo. Et a dita Mayor Peres diso que
pois os ditos Martin Peres e Maria
Peres que presentes eran nen
o dito Gonçalvo Vasques non
querian consentir nas mandas que
ela avia mandadas ao dito Estevoon Lourenço
no dito seu testamento, que revocava as ditas
mandas ao dito Estevoon Lourenço
seu marido mandadas et que lle mandava ao dito
Estevoon Lourenço a quinta parte
de todos seus beens moviles e rayses sigundo que
llos de dereito podia e devia mandar.
Testemunyas que para esto espeçialmente
chamadas e rogadas presentes foron Johan
Ares escudeiro morador en Pennavegia,
Gonçalvo Rodrigues da rua dos Çapateiros,
Gomes Ares da Pixotaria, frey Johan de
Vilarrovin e frey Afonso Bravo frayres do dito
moesteiro de San Françisco e Afonso
Fernandes capelan da egleia de Santa
Maria a Madre e Johan Vidal morador na crus do
Çente[o], moradores en Ourense e
outros.
Et eu
Afonso Anes Guiça notario publico d’Ourense
porlo bispo e porla igleia desse lugar que a
esto que sobre dito he con as ditas
tests. presente foy, per outoridade
de Estevoon Peres raçoeiro da igleia
d’Ourense chançeller da dita
igleia e çidade dese lugar et a rogo e pedimento
da dita Moor Peres en mina presença
fige escrivir et aqui en esta carta de
testamento que dey ao dito Estevoon
Lourenço meu nomme e meu signal fige en
test. de verdade que he tal.
(sinal)