B 5
1346, abril, 26. Lugo.
Sentencia que, a favor de Álvaro Marques, deu o arcediago de Neira, da Catedral de Lugo, no preito do préstamo de Xuances, que tramitou en virtude da anterior bula de Clemente VI, que se transcribe íntegra.
A, perg., que conserva restos dun cordón do que pendeu un selo, de 600 x 540 mm. Letra semigótica.
Ref.: flórez, vol. xviii, p. 171-172.
In nomine Domini. Amen. Dudum inter executores et subexecutores gracie quam domnus papa Clemens quatenus fecit Bertrando de Berniola de canonicatu cum prestimoniis et prestimonialibus porcionibus et aliis ecclesiis que vacabant in ecclesia et diocesi min/doniensi per promocionem domni Velasci ad episcopatum mindoniensis ecclesie et muneris consecracionis subcepcionem ex parte vna et Aluari Marquesii clericum trium quartarum ecclesie sancti Petri de Juanzes et patronos eiusdem super dictis tribus quartis jam dicte ecclesie / de Juanzes ex altera sucitata materia questionis asserentibus executoribus et subexecutoribus supradictis dictas tres quartas quas dictus Aluarus Marquesii retinebat de jure deberi vigore dicte gracie dicto Bertrando de Berniola dicto Aluaro et patronis dicte ecclesie de Ju/anzes contrarium asserendo videlicet quod dicta gracia non extendebat se ad talem patronorum ecclesiam sicut ista cuius quidem controuersie ocasione fuit per iam dictos executores et subexecutores in jam dictum Aluarum Marquesii et in dictos patronos dicte ecclesie sancti Petri de Juan/zes racione dicte quarte quasi in contradictores excomunicacionis sentencia promulgata a qua quidem sentencia fuit pro parte dicti Aluari Marquesii clerici dictarum quartarum et dictorum patronorum ad sedem apostolicam apellatum cuius quidem appellacionis causam et negocium principalis domnus papa Clemens / quartus(?) nobis Aluaro Didaci archidiacono de Neyra in ecclesia lucensi duxit per suas litteras committendam et fine canonico terminandam quarum quidem litterarum series talis est:
Clemens episcopus seruus seruorum Dei dilecto filio archidiacono de Neyra in ecclesia Lucensi salutem et / apostolicam benediccionem. Sua nobis dilectus filius Aluarus Marquesii clericus perpetuus beneficiatus in ecclesia sancti Petri de Juanzes mindoniensis diocesis et Petrus Canoyra de Sanctosisto et Johannes Amado de Moraes clerici Fernandus Petri de Lago Lupus Canoyra Lupus Pardo Petrus Fernandi de / Cuppal Johannis Petri de Cornido Johannes Nuni Alfonsus Vitalis Johannes Vitalis de Tuymir Johannes Johannis de Prada Alfonsus Johannis dicti Johannis Johannis de Prada filii Gundisaluus dictus Carneyro Garsias Petri de Sancto Felice Johannes Alfonso et Lupus Alfonsi de Dome/da frates et Odericus Tritici Lupus Alfonsi de Castineyra Martinus de Guillay Fernandus Lupi de Sanitatos Dominicus Johannes de Fontano Johannes de Sancto Johanne de Tuymir Petrus Johannis Aluarus Johannis de Veyga Fernandus Fernandi Dillade Didacus Petri de Domeda Johannes / Johannis Petri de Sancto Christoforo Fernandus Nuni Arias Nuni Gomecius Martini Rodericus Martini de Sancto Christoforo Rodericus Petri de Villachana Alfonsus Petri filius Petri Canoyra filius Rodericus Alfonsi Petrus Garsie de Sancto Christoforo Fernandus Amado Fernandus Roderici / de Prada Dominicus Fernandi Martinus Fernandi Rodericus Fernandi Johannes Amigo de Sancto Christoforo Lupus Didaci Rodericus Alfonsi Rodericus Didaci Dominicus Manso Martinus Sancii Fernandus Sancii de Vilacha Johannes Petri et Petrus Iohannis Marie Flores Dominicus Petri Dominici Petri das La/gas filii Menendi Petri de Vilar Lupus Menendi Fernandus Nouo Johannes Nouo Johannes Nouo eiusdem Lupi Menendi nepotes Petrus Roderici Verinus Dominici Johannes Roderici Roderici Petri nepotes Alfonsus Martini de Sommoos Petrus Meymo Fernandus Iohannis Martinus Barba / Alfonsus Martini et Alfonsu Menandi Sancti Clementis de Moraes Rodericus Gomecii Petrus Martinis Petrus Caioto Lupus Martini Petrus Martini Lupus Amoris Johannes Vitalis Petrus Vitalis Lupus Petri de Moraes Fernandus Roderici Rodericus Martini et Petrus Ledo laici / Maria Petri relicta quandam Johannis Nunii vidua Maria Johannis Petri Caioto Tharesia Fernandi Petri de Meymo Maria Roderici Alfonsi Petri de Jone Maria Petri de Somoos Fernandi Roderici Roderici Sancia Gomecii Fernandi Iohannis vxores laicorum Maria Petri Dominici Petri das Lagas Sancia / Martini Marie Lupi Maria Martini Marie Menendi de Somoos Tharesia Petri Petri Mozo filie Maria Petri Fernandi Petri de Lago soror Maria Noua Menendi Petri de Vilar nepotis Tharesia Alfonsi de Landroue Maria Pelagii Maria Nuni de Tuymir Maria Fer/nandi Maior Johannis Maria Ramos Maria Petri Theresia Fernandi Eluira Petri de Canpo Maior Capello de Tuymir Maria Martini Theresia Martinis Onega Fernandi de Vilachana Maria Nuni Eluir Nuni de Sancto Christoforo Onega Alfonsi Maria Lupi Ma/ior Petri Maria Sancii de Villachana Maria Flores Maior Johannis Maria Fernandi senior Johanna Fernandi Maria Fernandi iunior de parrochia Sancit Clementis de Moraes Maria Johannis Tharesia Iohannis de Celario Maria Vitalis de Sancto Stephano Vrraca Martini / Theresia Martini de Sancto Stephano Maior Petri Maria Petri Confida Tharesia Benedicte de Somoos Theresia Martini Vrraca Martini Maria Dominici Thedra Dominici Theresia Martini de Veiga Maria Floyas de Vilela Maria Michaelis Tharesia Michaelis / mulieres mindoniensis diocesis patroni cuiusdam perpetui benefficii siti in dicta ecclesia tres quarte uulgariter appellate peticione monstrarunt quod olim vacante predicto benefficio per pormocionem venerabilis fratris nostri Velasci Episcopi mindoniensis olim in eadem ecclesia perpetui beneficiati et suscepcionem muneris consecracionis sibi de mandato nostro apud apostolicam sedem inpenssi preffati patroni qui erant in pacifica possesione uel quasi iuris presentandi clericum ad beneficium antedictum ad preffatum benefficium sic vacans eumdem Aluarum / Marquesii vicario venerabilis fratris nostri episcopi mindoniensis ecclesie habenti super instituendis clericis in ecclesis et benefficiis ecclesiasticis mindoniensis ciuitatis et diocesis spetialem ab eodem episcopo potestatem infra tenpus legitimum canonice presentarunt dictusque vicarius / eundem Aluarum Marquesii in benefficio canonice instituit antendicto idemque Aluarus benefficium ipsum aliquandiu possedit et eciam posidebat pacifice et quiete. Postmodum uero thesaurario ecclesie mindoniensis gerente se pro procuratore Bertrandi de Verniola / asserentis se canonicum predicte ecclesie mindoniensis ac refferente Petro Galuan canonico lucensi quod nos volentes eidem Bertrando graciam facere specialem canonicatum et prebendam cum prestimoniis et prestimonialibus porcionibus et omnibus benefficiis ecclesiasticis / que dictus Velascus episcopus tenpore consecracionis sue obtinebat in dicta ecclesia ac ciuitate et diocesi mindoniensi eidem Bertrando contuleramus et prouideramus de illis abbate monasterii sancti Pauli narbonensis et quibusdam aliis suis in hac parte collegis preffato / Bertrando super hoc per nostras certi tenoris litteras executoribus deputatis et quod dictus abbas solus in huiusmodi execucionis procedens negocio prout ex forma dictarum litterrarum cum potuisse dicebat mandauerat eundem Bertrandum uel procuratorem suum / eius nomine in corporalem possesionem dictorum canonicatus et prebende cum eisdem prestimonialibus porcionibus et aliis benefficiis induci sibique de ipsorum fructibus redditibus prouentibus iuribus et obuencionibus vniuerssis integre responderi in contradictores quoslibet et rebel/les excomunicacionis suspensionis interdicti sentencias promulgando et super ulteriori execucione huiusmodi eidem Petro Galuan comiserat totaliter vices suas et quod licet idem thesaurarius procuratorio nomine dicti Bertrandi posessione dictorum canonicatus et pre/bende cum eisdem prestimoniis et prestimonialibus porcionibus habuisset tamen eiusdem beneficii dicte ecclesie sancti Petri posesionem habere nequibat et quod Aluarus Marquesii ac Petrus et Johannes clerici et layci ac mulieres supradicti benefficium ipsum sancti Petri in/debite detinebant ac petente ab eodem Petro Galuan ut contra eosdem Aluarum Marquesii et Petrum et Johannem clericos laycos et mulieres ut dicebat detentores dicti beneficii procederet iuxta formam litterarum et processum predictorum ex parte eorumdem Alua/ri Petri et Johannis clericorum laicorum et mulierum patronorum fuit coram eodem Petro Galuan excipiendo propositum quod cum dicti Petrus et Johannes clerici laici et mulieres essent veri patroni predicti beneficii eiusdem ecclesie sancti Petri et in paciffica posessione uel quasi iuris presentandi / clericcum ad beneficium antedictum et ad predictum benefficium tunc vacans per suscepcionem muneris consecraciionis eidem Velasco episcopo olim benefficium ipsum obtinenti inpenso prefatum Aluarum Marquesii vicario predicti episcopi infra tenpus legitimum presentassent dictusque vicarius pre/fatum Aluarum Marquesii in eodem beneficio instituiset canonice prout superius est expresum et erant legitime probare parati prefatus Petrus Galuam pretextu dictarum litterarum nostrarum que ad dictum beneficium eiusdem ecclesie sancti Petri utpote ad presentacionem dictorum patro/norum laicaroum pertinens se minime extedebat sicut ex eorum tenore liquido apparebat contra predictos Aluarum Marquesii et patronos de jure procedere non valebat et quia predictus Petrus Galuam eos super hoc audire indebite denegans ilico omnes et singulos detinen/tes dictum beneficium eiusdem ecclesie sancti Petri generaliter monuit ut beneficium ipsum dimitterent dicto Bertrando et eius procuratori alioquin declarabat ex tunc predictos detinentes et omnes alios contradictores et rebelles incidisse in sentencias et pennas contenptas / in processibus predicti abbatis executoris et subexecutorum suorum eisdem sentenciis et pennis ac processibus ac subexecutoribus aliter non expressis ac mandabat eos per ecclesias ciuitatis et diocesis mindoniensis excomujicatos publice nunciari et ab omnibus arcius euitari pro /parte dictorum Aluari Marquesii et Petri et Johannis clericorum laicorum et mulierum patronorum exinde senciencium indebite se grauari fuit ad Sedem apostolicam appellatum. Cum autem dicti Aluarus et Petrus ac Johannes clerici laici et mulieres patroni sicut asserunt potenciam / dictorum thesaurarii et Bertrandi merito perhorrescentes eos infra mindoniensem ciuitatem seu diocesim nequeant conuenire secure discrecioni tue per apostolica scripta mandamus quatinus uocatis qui fuerint euocandi et auditis hincinde propositis quod canonicum fuerit / appellacione remota decernas faciens quod decreueris per censuram ecclesiasticam firmiter obseruuari testes autem qui fuerint nominati si se gracia odio uel timore subtraxerint censura simili appellacione cessante conpellas veritati testimonium perhibere Datum Auinione iii idus / decenbris pontificatus nostri anno tercio.
Postmodum uero aparente coram nobis procuratore legitimo dicti Aluari Marquesii clerici dictarum quartarum ecclesie sancti Petri de Juanzes ad ipsius procuratoris instanciam fecimus dictum Bertrandum et eius procuratorem si inueniri possent ad ecclesiam iam dictam super / quam questio uertebatur per nostras patentes litteras conueniri ut ad certum terminum in nostris litteris conprehensum venirent coram nobis dicto Aluaro Marquesii uel eius procuratori in dicta causa de justicia responsuri. Quo quidem termino pro parte dicti Bertrandi nullus conparuit nec postea / diucius expectatus procuratore legitimo dicti Aluari Marquesii clerici dictarum quartarum supradicte ecclesie conparente eiusque contumaciam cum instancia acusante ad cuius instanciam pronunciauimus partem alteram exhigente justicia contumadem et in eius contumaciam libellum procuratoris / dicti Aluari Marquesii recepimus tenoris et continencie infrascripte: Coram vobis venerabili ac discreto viro domno Aluaro Didaci archidiacono de Neyra in ecclesia lucensi judice ad infrascripta a Sede apostolica delegato propono ego Velascus Lupi procurator Aluari Marquesii clerici trium / quartarum ecclesie sancti Petri de Juanzes mindoniensis diocesis nomine procuratorio ipsius quod cum olim vacantibus tribus quartis iam dicte ecclesie per promocionem reuerendi patris domni Velasci nunc episcopi mindoniensis ad dictum episcopatum mindoniensem olim beneficiati perpetui in eisdem et / suscepcionem muneris consecracionis sibi de mandato domni pape apud apostolicam Sedem inpensi patroni dicte ecclesie qui erant et sunt in pacifica possesione uel quasi jure presentandi ad ecclesiam antedictam qui quidem patroni in rescripto domni pape uobis in hac appe/llacionis causa directo plenius continetur et alii eiusdem ecclesie patroni presentassent dictum Aluarum ad illas tres quartas ecclesie sepe dicte tenpore a canonibus diffinito et collatis sibi dictis tribus quartis ecclesie antedicte per eum qui de jure poterat de dictis quartis ordina/re et eo paciffica possesione addepto Fernandus Arie illo tunc thesaurarius mindoniensis et Petrus Galuan canonicus lucensis asserentibus quod domnus papa volens facere graciam specialem dicto Bertrando de Berniola de canonicatu et prebenda cum prestimoniis et / prestimonialibus porcionibus et omnibus beneficiis ecclesiasticis qui dictus Velascus episcopus tenpore consecracionis sue in ecclesia et ciuitate et diocesi midoniensi obtinebat eidem Bertrando contulerat et prouiderat de illis abbate monasterii sancti Pauli narbonensis et quibusdam / aliis suis in hac parte collegis preffato Bertrando super hoc per domni pape certis tenoris litteras executoribus deputatis et quod dictus abbas solus in huiusmodi execucionis procedens negocio prout eum ex forma dictarum litterarum potuisse dicebat man/dauerat eumdem Bertrandum uel procuratorem suum eius nomine in corporalem posessionem dictorum canonicatus et prebende cum eisdem prestimonialibus porcionibus et aliis benefficiis induci sibi de ipsorum fructibus redditibus prouentibus juribus et obuencionibus vniuersis integre / responderent in contradictores quoslibet et rebelles excomunicacionis suspensionis et interdicti sentencias promulgando et super ulteriori execucione huiusmodi eidem Petro Galuam commiserat totaliter veces suas qui quidem thesaurarius petens ab eodem Petro Galuam ut contra eosdem Aluarum Marquesii et Petrum et Johannem laicos et clericos et mulieres patrosnosque preffatos detenptores dicti benefficii procederet juxta formam litterarum et processuum predictorum ex parte eorundem Aluari Marquesii Petri el Johannis clericorum laicorum / et mulierum et patronorum dicte ecclesie seu benefficii fuit coram eodem Petro Galuam excipiendo propositum quod cum dicti Petrus et Johannes clerici laici et mulieres essent ueri patroni predicti benefficii eiusdem ecclesie sancti Petri et in pacifica posessione uel quasi juris / presentandi clericum ad benefficium antedictum cum ipsum vacare contingebat et ad predictum benefficium tunc vacans per suscepcionem muneris consecracionis eidem Velasco episcopo olim benefficium ipsum optinenti inpensi preffatum Aluarum Marquesii vicario predicti / episcopi infra tenpus legitimum presentassent dictusque vicarius preffatum Aluarum Marquesii in eodem benefficio instituisset quod erant legitime probare parati preffatus Petrus Galuam pretextu dictarum litterarum dicti domni pape super dicto benefficio dictos clericum et / patronos non poterat inpedire nec eciam moletare cum dicte gracie littere ad hoc se minime extendebant sicut ex earum tenore liquido apparebat et contra predictos Aluarum Marquesii et patronos de jure procedere non valebat et quia predictus Petrus / Galuam eos super hoc audire indebite denegauit monendo eos generaliter ut benefficium ipsum dimitterent dicto Bertrando et eius procuratori alioquin declarabat predictos detinentes et omnes alios contradictores et rebelles in sentencias contenptas in dictis / processibus incidisse mandauitque per ecclesias ciuitatis et diocesis mindoniensis eos excommunicatos publice nunciari et ab omnibus arcius euitari fuit pro parte dictorum Aluari Marquisii et Petri ac Johannis clericorum laicorum et mulierum patronorum exinde senciencium in debite / se grauari a(d) Sedem apostolicam appellatum. Quare peto nomine Aluari Marquesii clerici supradicti quod cum dictam graciam quam supradictus domnus papa fecit dicto Bertrando ad benefficium patronorum laicorum ut est istud minime se extendat pronuncietis dictum Aluarum Mar/quesii et patronos preffatos ad Sedem apostolica bene ac legitime appellase et dictas executorum et subexecutorum predictorum esse injustas sentencias nullas et irritas nunciando et dictum Aluarum Marquesii in dictis tribus quartis dicte ecclesie confirmando ac eciam aprobando dicto/que Bertrando et eius executoribus ac subexecutoribus super dictis tribus quartis dicte ecclesie pepertuum silencium inponendo. Hec dico et peto nomine procuratorio ut supra saluo in omnibus jure nostro. Quo quiden libello per nos recepto et didligenter examinato mandauimus / eidem procuratori quod de his que in sua peticione ponebat nos faceret cerciorem. Qui quidem procurator assumpsit sibi terminum ad probandum ea que in sua peticione dicebat. Verum quia testes quos super hoc intendebat producere coram nobis distabat nimium / loco vbi de dicta causa cognoscebamus et sine magno dispendio non poterat eas ducere coran nobis concessimus sibi receptorem eorum quemdam canonicum mindoniensen virum utique prouidum et discretum neutri parti suspectum prout juris racio suadebat. Quos quidem / testes per eum secundum juris ordinem receptos cum articulis et interrogacionibus ac eciam litteris nostris misit nobis sub sigillo suo proprio interclusos ad terminum in nostris sibi misis litteris conprehensum. Quibus testibus a nobis secundum juris ordinem receptis fecimus / dictum Bertrandum et procuratorem si aliquem dimiserat ad ecclesiam jam dictam de Juanzes citari ut certa die coram nobis compareret ad videndum publicacionem eorum et ad dicendum contra testes si sibi crederet opportere et ad omnes alias actus et terminos dicte cause et / eciam ad sentenciam si contingeret audiendam. Adueniente uero termino dictus Bertrandus nec aliquis pro eo conparuit qui eius contumaciam excusaret procuratore dicti Aluari Marquesii idoneo conparente et concludente in jam dictam causam et eciam sentenciam cum instancia postu/lante. Nos uero in jam dictam causan in partis alterius contumaciam publicauimus eos et eciam habuimus pro concluso et visis diligenter et examinatis dictis testium ex parte dicti Aluari Marquesii productorum et inuestigatis quoque ad plenum et cognitis ipsius cause meritis ac / equa justicie lance discusis deliberacione insuper nobiscum et cun paratis prehabita diligenti Dei nomine inuocato procuratore dicti Aluari Marquesii presente dictoque Bertrando de Berniola absente contumaciter cuius abssencia Dei presencia suppleatur quia / nos inuenimus sufficienter probatum per iam dictos testes ex parte dicti Aluari Marquesii productos quod dicta ecclesia sancti Petri de Juanzes fuit a tenpore cuius contrarium in memoria hominum non existit collata et ordinata ad presentacionem patronorum in ap/pellacione et rescripto domni pape michi directo contenptorum aliorum plurium patronorum dicte ecclesie de Juanzes et per titulum concessum dicto Aluaro Marquesii dictis tribus quartis supradicte ecclesie dicto Aluaro ad presentacionem dictorum patronorum canonice fuise colla/tas per illum qui de jure conferre potuit et debebat et in dictis tribus quartis fuit canonice institutus et quod dicta gracia ad tale benefficium patronorum se minime extendebat diffiniendo pronunciamus et pronunciando diffinimus in hiis scriptis sentencialiter / appellacionem pro parte dicti Aluari Marquesii et dictorum patronorum interpositam justam et legitimam extitisse et sentencias dictorum executorum et subexecutorum supradicte gracie in dictos Aluarum et patronos promulgatas irritas ymmo verius nullas esse colla/cionem et ordinacionen de dictis tribus quartis Aluaro Marquesii iam dicto clerico factas confirmando ac eciam aprobando condepnando nichilominus sentencialiter dictum Bertrandum in expensis legitimis dicte cause taxacione nobis in posterum reseruata. In cuius rey testimonium / presentem litteram fecimus sigilli nostri appensione muniri et signo Fernandi Garsie publici regis auctoritate notarii in ciuitate lucensi signari. Data Luci vicesima sexta die mensis aprilis Era millesima trezentessima octuagesima quarta. Presentibus / domno Velasco Didaci thesaurario lucensi Nuno Pelagii lucensi Petro Laurencii ciue lucensi Fernando Petri prelado ecclesie sancti Stepahi de Atam cum tercia parte fructuum eiusdem ecclesie Alfonso Fernandi notario publico regis in ciuitate lucensi Johanne Fernandi bacalario in Gramaticalibus / in ciuitatis lucensis et pluribus aliis.
Et ego Fernandus Garsie notarius publicus actoritate regis in ciuitate lucensi qui processum huiusmodi talen scripsi hiis omnibus supradictis in dicta sentencia vna cum testibus suprascriptis presens fui et de mandato dicti judicis / signum meum apposui in testimonium premissorum (Signo).
(Reverso):
M. vii. 58. Sentencia et rescripto del papa sobre pleito da iglesia de Juanzes a Alvaro Marques.
