1381, marzo, 1 (Copia feita o 16 de maio de 1394).
Enno nomme de deus amen.
Sabean quantos este testamento viren commo eu Affonsso
Vivyaas morador en Ourense na rua Nova, omme de
Roy de Montes, jasendo doente enno meu corpo de
doença natural pero saao enna voontade, temendo
deus e morte que he cousa natural por que
todos los omes do mundo am de pasar et por tal que
despois de miña morte non veña contenda entre
alguuns sobre meus beens, por ende faço et
ordeno de min et deles meu testamento et miña pustromeyra
voontade valedeyro para senpre en esta maneyra:
Primeyramente mando a miña alma ao meu señor Ihesu
Cristo que a conprou porlo seu santo
sangue justo preçioso et rogo aa virgen santa
Maria sua madre et a todos los santos et santas da
corte do çeo que lle rogen por min que me
perdoe os pecados que teño feitos contra
a sua voontade. Iten mando enterrar meu corpo enna
costra de Sam Martyño su a tanpaa que jaz su o moymento
hu jaz Gonçalvo Vivyaaz meu padre. Iten mando que
leven comigo en oferta quando me levaren aa
igleia tres mor. en pan et en viño. Iten mando que
queymen en miña sopultura çinqo livras
de çera. Iten mando que me terçen ao terçer
dia que eu for enterrado et mando para el viinte
mor. Iten mando que digan por miña alma o dia
que me enterraren dez mynsas de sobre altar et
que rezen por miña alma tres salteyros. Iten mando
a Vaasco Sabadelle meu yrmaao duas varas de viado ou de valançiana
para huna saya, et que a mays de meus beens
non se tenda. Iten mando a Esteveyña miña moller
moradeyra en Melees o meu çerame do viado que eu trago
et huna pel nova. Iten mando a Roy de Montes
juys d’Ourense con que eu vivo as
viinte livras que me avya de dar cada anno
de foro para senpre das casas que estan en
Ourense na rua Nova en que el mora que de
min ten aforadas, et todo o foro et dereyto que ey ey
nas ditas casas, et o qual foro et dereito quero
e mando que o aja o dito Roy de Montes el e toda
sua voz para senpre por condiçon que
o dito Roy de Montes e toda sua vos page por elo
cada anno enno tenpo da Qoreesma para o
lume das lanpaas que estan ante os altares de
Sam Martyño e de Santa Oufemea hun asunbre
dazeyte por la miña alma e do dito meu padre et daqueles
a que eu soon tiudo. Iten mando para
o lume das lanpaas da igleia de Santa Maria de Reça
medio açunbre dazeyte. Iten mando para o lume
das lanpaas da igleia de Santa Maria a Madre medio
açunbre daseyte. Iten mando ao cabidoo da igleia
d’Ourense para senpre o foro que
eu ey daver porlas casas que estam en Ourense
na rua dos Arçidiagos que de min ten Afonso
Ougea afforadas, por condyçon que eles
que me façan onra en miña sopultura et que me
façan tanger os sygnos et que façan e digan
cada anno daqui endeante para senpre
en outro dia de dia de Sam Martiño huun
aniversario por miña alma e do dito Gonçalvo Vivyaaz
meu padre cujas foron as ditas casas. Iten mando
para conprir este meu testamento et para pagar
as miñas devedas et mandas que se venda aquelo que
eu ey enno couto de Pena et enna friigesya de Santa
Maria de Sobrado. Iten mando aos clerigos que
foren a me faser onra sobre la cova seis mor. Et
faço herees en todos los outros meus beens movyles e
rayses que eu ey et que non ey mandados ao dito
Roy de Montes et a Martin de Montes coengo
d’Ourense seu yrmaao meus parentes. Et faço
conpridor e exsecutor deste dito meu testamento et miña
postromeyra voontade ao dito Roy de Montes, que
o cunpra porlos meus beens et sen seu dapno. Et este
dou e outorgo por meu testamento et por miña
pustromeyra voontade valedeyra para senpre, et se non
valer commo testamento mando que valla commo
codiçilo ou commo outra escriptura publica feita
por notario publico ou outentyca, et se outro
testamento ou testamentos, codiçilo ou codyçilos, manda ou
mandas ey feitas ante deste, revocoos e doos por
nihuuns et quero et outorgo que non
valan nen ajan firmedue en alguun tenpo,
salvo este dito meu testamento que agora faço
et outorgo por Gonçalvo Peres notario
d’Ourense que dou e outorgo por meu
testamento e por miña postromeyra voontade valedeyro para
senpre. Et quen quer da miña parte ou da
estraya que contra este meu testamento et miña
postrumeira voontade quiser pasar aja a yra de
deus et a miña maldiçon et peite por ende a meus herees e
conpridores por nomme de pena e de interese
quanto demandar dobrado, et se lle alguna cousa
en este testamento ey mandado quero et outorgo
que o perca et que o non aja et que
o ajan os ditos meus herees e conpridores, et este dito
meu testamento fique firme et valla para senpre.
Feito o testamento en Ourense ennas
casas en que mora o dito Roy de Montes o
primeyro dia do mes de março, era de mill e
quatroçentos e des et nove annos. Testimuyas Gomez
Barallete clerigo e Garçia Gonçalves e Fernan
Soelleiro et Gonçalvo Estevees omme de Gonçalvo
Anes et Johan Martines alfayate e Johan
de Riqueyxo et Pedro, omes do dito Roy de Montes
moradores en Ourense e outros.
Et eu Martin Gonçalvez publico
notario d’Ourense por la ygleia desse lugar,
dado de don Diego por la graça de deus o bispo d’Ourense
para as notas e cartas e proçessos e escripturas
que passaron por Gonçalvo Peres da
Fonteyña que foy notario d’Ourense em
publica forma tornar, esta carta de testamento saquey
da nota e registro do dito Gonçalvo Peres
segundo a forma e entençom da dita nota e em
miña presença a fiz escripvyr a pedimento
do dito Roy de Montes|tes| contiudo no
dito testamento et meu nome e meu signal aqui
fiz em testimonyo de verdade. Que foy feito
en Ourense, dez e seis dias do mes de mayo, anno
do naçemento de nostro salvador Jhesu Cristo
mill e trezentos e noveenta e quatro annos.
Testimoyas que viron a dita nota onde este
testamento foy sacado Affonso Guyça e Gonçalvo
Fernandez e Nuno Gonçalvez notarios d’Ourense.
Et estava escripto eno fin da dita nota e resistro
por mao do dito Gonçalvo estas devedas que
se adeante seguen: Estas son as devedas que
a min o dito Afonso Vivyaaz deven. Iten
me deve Martin Gonçalvez notario d’Ourense
çento e viinte et çinqo livras do foro das
casas da rua dos Arçidiagos que de min tevo Anton
Sanchez que foy morador en Ourense aforadas por
viinte et çinqo livras cada anno, et som
os çinqo annos seguentes que se fignou o
dito Anton Sanches. Iten me deve Duran Peres
de Sobrado viinte quartas de viño de lagar do foro das
viñas que de min ten afforadas de dous annos
pasados, dez quartas de cada anno.
Eu Martin Gonçalvez notario.
(sinal)
[
reverso]
Testame
nto
de Affon
so
Vivyaes.