Capitale et inventario de villa de Spinoso quam ibidem domno Cresconio ganavit hereditatem que fuit de Codini et Ansilli et filius suis nominibus Gonderona et Lalli, vobis domno Cresconio vendimus vobis villam nostram quam abemus de parentibus nostris, tam et de comparato quantum ibi abemus in ipsa villa de Spinoso, quomodo iacet cum suos terminos levat se de rivulo Arnogia, et dividet cum Muntilani. Concedimus vobis inde medietatem integram sive in casas, in lagare, in vineas, pumares, terras, in perfia, in quantum ad prestitum hominis est. Et accepimus de vos pretio in pannos VIIII modios, bibere modios XV, panno pelle in solido Iº, linteos IIIes in solido uno, in res ovilias IIIes, et tritico quartario VI in modios IIIes quartarios IIos, et sagia in modios IIIIor, que nobis bene complacuit, extra ipsam medietatem quam iam vobis ven//dimus terram serente semente seminatura quartarios IIos. Et accepimus de vos pretium tres modios. Ego Ascarigu do vobis fratri Cresconio medietatem de pumare quem cum fratre Ansuri meam rationem integram vobis concedimus. Et accepimus de vos pretium in quo nobis bene complacuit. Item hereditas que fuit de Codini et filius suis nominibus Ansilli, Guntina, Gonta, Kendulfo, Ledegundia, facimus vobis kartulam venditionis de hereditate de Ascarigo et uxore sua Teodilo in villa Spinoso de ipsa hereditate IIIIª quam abemus canata vel comparata. Damus vobis de hereditate IIIIª integra pro vestro renovo quem abuimus contra nos, et non abuimus unde illum complere numero in modios XIII de milio. Et alia hereditate de Farigia que iacet in ipsa de Spinoso in villa de Zoliti decima media sic pro renovo numero tritico modio Iº, centeno modio Iº, milio modios IIIes, fiunt sub uno in pretio modios XVIIIº extra larea que iacet in illa senra et pedazolo de Scalis quem donavit suo patrino ad suum filium de Vitisclo. Item hereditas que fuit de Lalli et uxore sua Gonta vobis domno Cresconio, facimus vobis cartulam venditionis de hereditate nostra propria quam abemus in villa quam vocitant Spinoso, et alia quam dicunt Oliti. Damus vobis ibidem casas, torcular, casales, pumares, cersales, perales, sautos, devesas, vineas, terras cultas vel incultas, in quantum ad prestitum hominis est vel quantum in ipsas villas abui de avios meos, vel cum manibus nostras fundavi ab integro vobis concedo. Ego Coton do vobis hereditatem de viro meo Vitisclo quam ganavi in loco predicto in senra quam dicunt \de\ Viliulfu larea una serente semente quartarios IIIes, et in alio loco in illa vinea alio pedazo cum suo pumare et sua ratione abet in illo pumare iuxta illa arcam hic ad casam. Et alio pedazo de vinea quam abui cum Lullo que in nostro terreno plantarunt, et accepimus de vos pretium pro ipsa hereditate, id est tritico modios VI, quartarios II, centeno modios VII, milio modios XV, vino modios XX, sub uno modios XL VIII. Item hereditas que fuit de Gonta vendimus vobis domno Cresconio terras nostras proprias quas abuimus in villa que vocitant Spinoso. Iacent ipsas terras in loco predicto in illa senra circa illo Spinario inter larea de Amico et larea de domno Cresconio. Apretiarunt illas in modios VI, alia larea que iacet inter larea de Amico et fer in vinea de domno Cresconio apretiata in modios IIos, ratione in illo quintanario inter casa de Culdres et casa de domno Cresconio apretiato in modios IIos, fiunt sub uno pretio in modios Xm. Item hereditatem que fuit de Gundulfu et uxor sua Egilo, facimus vobis cartulam venditionis de hereditate nostra propria quam abemus in villa Spinoso, quam comparavimus et de parentes nostros fuerunt Aliverto et Emilo sive et de comparato de Peni et de Adaulfo, et germanos nostros que venit nobis in portione qui sunt mortui Domengo et Sabatina, et que in ipsa villa plantavimus et ganavimus in domos, in casales, in vineis, pumares, cersales, terras cultas vel incultas in quantum ad prestitum hominis est in ipsa villa. Et accepimus de vos proinde pretium, id est bove uno, linteos III in solido Iº, inter cibaria et vino solidos III et modios III, sub uno solidos calizenses V modios III. Item hereditatem que fuit de Gundufu una cum filius suis Malasco, Ydilo, Prenripia, vobis domno Cresconio vendimus vobis hereditatem nostram propriam quam abemus in villa de Spinoso subtus Montillani. Et iacet ipsa domus in loco predicto iuxta domum Guldres, et fuit hereditas de casare de Faregra sive et de meas comparatas. Damus vobis de ipsa hereditate IIas partes in terras, et illa casa integra et illa hereditas per suos terminos quia dividet cum alias villas. Et accepimus de vos pretium in modios Lª. Item hereditatem que fuit de domna Tarasia abbatissa, una cum fratribus et sororibus meis vobis domno Cresconio facimus tibi scripturam firmitatis de villa mea propria quam abemus in villa de Spinoso. Concedimus vobis / de ipsa villa medietatem integram, in terras, pumares, domus ediviti, et omnibus prestationibus suis. Et abuimus ipsam villam de parte de fratre Elyas quam nobis testavit, aditimus vobis domno Cresconio illam medietatem et ad ipso fratre Elyas illam medietatem ut possideatis illam in vita vestra, et post obitum vero vestrum tornet se ipsa hereditas ad domo monasterio Villenove. Item hereditas que fuit de Creses et uxore sua Seniorina et filias suas Frunilli et Pinoti, vendimus vobis domno Cresconio medietatem de omni nostra hereditate ab integro. Et iacet ipsa villa in loco predicto ubi dicunt Fraxinoso. Damus vobis ibidem in domos, casa una murea, in vineas, pumares, cersales, ficares, terras cultas vel incultas. Et in rivulo Arnogia ubi dicent Fervida sesigas molinarum tres, abeatis vos et omnis posteritas vestra istam hereditatem pro que mandastis mihi tornare meum dispolium quod mihi toluit Vidisclu Lusiditi oves Ve, adorra Iª, de vino sestarios III, et que moderetis me et abeam de vos moderationem et defensionem in vita vestra. Item hereditas que fuit de Amico presbiter vobis domno Cresconio, vendo vobis vineam meam propriam quam abeo in villa de Fraxinoso in loco predicto, sub domo de Gontimiro, levat se de vinea de Feronio et fer in carraria de vereda que discurrit a Fonte Pedrina, de ipsa vinea medietatem integram cum omne sua prestantia. Vendimus vobis ipsam vineam per ubi vobis delimidavimus et coram testibus asignavimus, pro que accepimus de vos pretium in cibaria et alio pretio in modios VIII, quartario uno. Item hereditas que fuit de Ariastre et filiis suis vobis domno Cresconio, facimus vobis cartulam venditionis de villa nostra quam abuimus de avios nostros sive parentes nostros, sive de comparato quomodo et de ganato sive et de fundato. Et iacet ipsa villa in loco predicto quod nuncupant Elenia territorio Bubale super flumine Sicelia. Concedimus vobis de ipsa villa nostram portionem integram quantum ibidem abuimus per suos terminos antiquiores, quomodo se dividet cum terminis de Sabuceto et feret in termino de Caugellio, et inde in termino de Sabuz usque in termino de Kederadi, et fer in termino de Regin usque in Texaria, et in feret in vestro debito usque in vestro domo de Spinoso. Concedimus vobis ipsam nostram portionem ab integro, in domos, terris, pumares, cersales vel sesigas molinarum, et piscarias in ipsa Elenia, quantum potueritis invenire per suos terminos antiquos, et accepimus de vos pretium id est equa una, vacca una, inter panem et bibere sub uno solidos Ve modios IIIIor, quartarios II. Etiam adimus nos supranominati in alia vice de alio quinione de tia nostra nomine Onesinda concedimus vobis domno Cresconio inde de ipso quinione obtinui, et accepimus de vos pretium inter panem et bibere in solidos IIos fuint sub uno soldares VII, modios IIIIor, quartarios IIos. Item hereditas quam pariavit Adulfo domno Cresconio hic in Alvini pro omicidio quod ille fecit in boves Xm. Item hereditatem quam dedit Vimara Lusidiz domno Cresconio facimus vobis cartulam de vinea nostra que iacet in loco predicto in Alvimi super ipsa vinea de Zani et de Gaudemzo. Et accepit de vos pretium ipse Gaudemzo in pane et vino in modios XII quartarios IIos, et dedit vobis ipse Vimara Lusidiz ipsam vineam pro ipso renovo qui fuit in ipso anno modios XX de vino. Item hereditatem que fuit de Oduario Adaulfiz et uxore sua nomine Froillo vobis domno Cresconio, vendimus villam nostram propriam quam abemus de parentibus nostris Adaulfo, Gresulfo et de avios nostros sive et de nostra comparata. Et est ipsa villa territorio Bubalense, villa vocabulo Viderari inter villas de Sabuz et Texaria, in vertentem aquas quas vocitant Elenia. Damus vobis domus cum omni eorum utensilia et omne quod in prestamo hominis iure debetur terras, pumares et pomeris, devesas landiferas, et omnia genera arborum, senras, pratis, paludibus per omnibus eductibus suis per omnes limites // et terminos antiquos. Vendimus vobis ipsam villam omnem nostram rationem ab integro quantum me competet inter meos germanos vel heredes. Et accepimus de vos pro ipsa villa in pretio kaballum colore baio in X boves, equam colore rosella in boves an boves per cornu III, linteos IIIIor, in cibaria, centeno et milio, et vino modios XXXª. Item hereditatem que fuit de Oduario una cum filiis suis, vobis domno Cresconio facimus vobis kartulam venditionis de hereditate nostra propria quam abebat in villa Viderari, et abebatis iam inde in alia carta illam hereditatem incartatam, et istam aliamque idem remanserat concedo vobis illam per suos terminos antiquiores usque in termino de Octo Muli. Et accepimus proinde de vos in pretio unam vaccam, saial uno, in pane et bibere inter totum pretium sub uno in soldares Ve. Et ego Oduario vobis domno Cresconio preposito talem placitum vobis roboro hic in concilio Cellenove, plazitum precarium per textum scripture firmitatis pro intentione de ista villa de Viderari quam vobis vendidi, in primis et in postremis, ut si aliqua subposita inde fecero, aliqua forma hominis et ego illam non obturgaverimus quomodo pariam in post parte iudicis solidos C, et post parte vestra alios C. Oduario in hoc placitum manu mea roboro et confirmo. Era XL III post Millesima. Item hereditatem que fuit de Oduario Adaulfizet uxore sua Froylo, vobis domno Cresconio facimus vobis cartulam venditionis de hereditate nostra propria quam abeo de parentibus nostris Adaulfo Gresulfiz, villa quam dicunt Octumuli in loco predicto sub casa domni et comparavimus eam de Froila Mudilati, et alia ratione de Adaulfo Gresulfiz, levat se de margine de Adaulfo et fer in casare de Vestrega, ipso casare cum suo terreno et nostra ratione de illas petras, et cum suas manzanarias quantum me quadra inter meos germanos. Do vobis in alio loco casare qui fuit de Sendino Gresulfiz, et levat se de illo valato et fer de capeza in illo seixo qui stat in termino de Vestrega et de Adaulfo, et inde vadit in prono ad rio per illos marcos. Do vobis in tertio locare casare qui fuit de ipso Sesnando, qui iacet sub illo vestro orto, et fer in casare quem iam vobis dedimus qui desursum resonat cum suas manzanarias, medietatem de illo casare et est hereditas foris de carta de Pelagio Fideliz, et accepimus de vos pretium aderatum e definitum in solidos IIIIor, et modios IIos, id est equa I, bove I, lenzos IIos, inter panem et vinum modios VI. Item hereditatem que fuit de Gilvira et filiis meis, nominibus Bera, Gota, Kanni, Munio et Egas, Guldres, Ruderigo, Zacarias, Oveco, Sona, Argio, vobis domno Cresconio facimus vobis kartulam venditionis de omnem nostram hereditatem quam abemus in villa que vocitant Octumuli. Damus vobis in ipsa villa nostra rationem IIIIam integram, damus vobis in domus cum suo torculare, in terras, pumares, vineas, cersales, petras, montes, fontes, accessu vel recessu, quantum in ipsa villa ad prestitum hominis est per ubi potueritis eam invenire per suos terminos antiquos, quomodo dividet de villa de Oncanes, et inde per villam Nugueirallia et inde per illam civitatelliam de sancto Laurenzo, et inde in rio de Mulinos, et vadit pro illo arroio, et inde ut prius dixit in illa portella de Oncanes. Damus vobis IIIIam integram de ipsa villa quam dicunt Octumuli. Et accepimus de vos pretium aderatum et definitum numero solidos X, id est equa una poldrada, bove I solido inter panem et vinum, pelle una, flomazo pallio I, linteos VIIII. Item hereditatem que fuit de Velasquida vobis domno Cresconio facimus vobis kartulam venditionis de omnem nostram hereditatem quam abeo in villa quam nuncupant Octumuli. Concedo vobis in ipsa villa meam IIIIam integram, quantum me conpode inter meos germanos vel heredes et alias hereditates quas ibi comparavi cum viro meo nomine Kartus, unde vobis concedimus scripturas firmitatis unde vobis concesserunt / suos domnos pro nostros pretio digno in soldares III. Concedo vobis ipsam hereditatem ab integro in casas, torculare, vineas, pumares, terras arruptas vel inruptas, vel quantum ad prestitum hominis est. Et accepimus de vos pretium aderatum et definitum soldares XIII, id est equa una, bove uno pelles duas in solidos III, plomazo I soldare, saiales II, pane et vino III soldares que nobis bene complacuit. Item hereditatem que fuit de Oduario Vermudiz una cum filiis meis nominibus Kani, Kartias, Goldres, Goda, Gotina, Velasquita, vobis domno Cresconio facimus vobis cartulam venditionis de mea hereditate quam abeo de uxore mea Recevara, et fuit ipsa hereditas de socero meo Yspanni. Et iacet ipsa hereditas territorio Bubalo in loco predicto villa quam nuncupant Octumuli. Concedimus vobis in ipsa villa IIIIª integram, etiam aditio vobis ibidem in ipso loco ubi ipsa IIIIª iacet, alia hereditas quam comparavi cum uxore mea Recevara et filios meos qui desursum resonant. Concedimus vobis ibidem domos, torculare, vineis, terris, pomeriis, aquis aquarum cum eductibus suis, concedimus vobis in ipsa villa tam de fundato quam etiam de comparato, vel quantum aucmentare potuero per ipsos terminos quos iam vobis dederunt mihi heredes. Et accepimus de vos pretium aderatum et definitum in solidos XIII, id est equa una, bove uno, saiale maraeze I, pelle I, linteos XIII, pane et vino, sub uno solidos XIII. Item hereditatem que fuit de Petro, vobis domno Cresconio facimus vobis cartulam incommuniationis de hereditate mea propria quam abui de avios vel parentibus meis, nominibus Gondi et Sisiverta. Concedimus vobis de ipsa hereditate medietatem integram medium voluntas et medium pro scelus quod commisi in adulterio cum duas barracanas. Et iacet ipsa villa in loco predicto quem nuncupant Sabuz, inter villam de Regini et villam de Octumuli super flumine Elenia, et fer in Sautello usque in termino de Viderari. Concedo vobis ibidem domus, vineis, pomeriis, vel quantum ad prestitum hominis est in ipsa villa. Item hereditatem que fuit de Pelagio Fideliz et uxor sua Flamula, vobis domno Cresconio facimus vobis cartulam venditionis de hereditate nostra propria quam abemus in villa de Octumuli, et abemus illam de Adaulfo Tresulfiz sive de avolengo quomodo de comparada quomodo dividet per suos terminos antiquos. Levat se de villa de Sabuz et inde per villam de Nugueirola et vadit per villam de Onganes et fer in castro de Xugni, et inde per Viderari usque plegat se in villa de Sabuz, damus vobis in ipsa hereditate terras calvas, vineas, pumares, arbores fructuosas vel infructuosas, aquis aquarum cum eductibus suis, extra VIIII manzanarias et illo casare ubi illas casas stant ad certatum. Et dederunt nobis ipsam hereditatem filii de Adaulfo Gresulfiz pro quo fidiarunt suo tio Egas Gresulfiz pro nostro ganato, quod mihi abuerunt a dare et pectarunt nobis proinde ipsam hereditatem per manum saione de rege nomine Flaino, pro quo accepimus de vos pretium , id est scala de solidos XXIIIIor, mulum de solidos XXXª, equas duas in solidos XLª sub uno solidos CXXXIIIIor que nobis bene complacuit vaccas IIIIor in solidos XLª. Et ego Nuno dedi vobis de mea portione deintegra quam abeo in ipsa villa hereditatem in solidos Ve calicenses, id est bove uno, pane in solidos IIos uno solido I, linteos solidos I, saia in solido et dimidium.

—

* Este longo documento non leva data, pero unha das adquisicións aquí rexistrada está datada no ano 1005, polo que consideramos oportuno darlle esta cronoloxía.