6
1002 (973?), xullo, 5.
Iquilo, conversa, concédelle ó bispo mindoniense Armentario o mosteiro de Santa Baia de Ermolfi, fundado no territorio de Euve e Masma, baixo o Monte Mondigo, con diversos lugares daquela zona.
A, perg. de 215 x 590 mm. Letra visigótica6.
C, papel.
Ed.: f. mayán: “Dos curiosos pergaminos referentes a antiguos monasterios de la provincia de Lugo”, en Boletín de la Comisión de Monumentos Hist. y Art. de Lugo, VII (1962), pp. 161-163.
Domnis inuictissimis hac triumphatoribus ego Iquilo Deo uota et Christi ancilla uobis sanctis et patronis meis sanctisque martiribus gloriosis sancte Eolalie uirginis et sancti Saluatoris et sancte Marie Uirginis et Mater Domini nostris Iesu Christi et sanctorum Apostolorum Petri el Pauli et sancti Iohannis Babtiste et precurssoris Christi et ad illos sanctos et patronos qui sunt ante Deo / placibiles facio ego Iquilo ad hos sanctos prefatos siue ad eos que huic non sunt nominatos qui ante Dominum sunt honoratus facio kartulam et testamentum de omnes meas hereditates quas euenerunt mici in porcione inter fratribus uel heredibus meis siue de hereditate paterna quam etiam et materna siue de quantum ad usus hominum est prestandum./ Facio inde testum scripture pro remedium anime mee siue pro remedium omnis generis mei qui ante me fuerunt quantum ad eos qui uenturi sunt quia in libro IIIIº et titulo IIº et sententia XVIIIª “omnis ingenuus uir aut femina qui filium aut filiam non relinquerit faciendi habet licentiam de rebus suis quicquid uoluerit” et per iste liber et per / estimacio cordis mei sicut profeta adtestante et Apostolorum confirmantes “fratres nox precesit dies autem appropinquauit abiciamus ergo a nobis opera tenebrarum et induamus nos arma lucis sicut in dei ambulemus” et propter meis peccatis et diem tremendi iudicii expauescendi quando dominus iratus apparuerit ut mici Iquilo sors me pertineat cum fratribus / filiorum Isrhael qui boni sunt et bona fecerunt ut non pro meis peccatis damnandi sed hanc facto liberandi et cum isto timore timendi et diem iudicii expauescendi facio testum scripture ut partem habeam de peccatis meis. Ego Iquilo facio de omnes meas hereditates quas elegerunt et fecerunt anteriores et priores mei Abba / Arulfus cuius mea sors pertinet ipsum monasterium sancte Eolalie de Ermolfi quod est fundatum in territorio Euue et Maseme subtus monte Mondiso et fuit ego Iquilo ad ipsum monasterium et inuenit illo in ordine et iopere de ueritate sicut canonum docet et placuit mici arto animo et bona uoluntate mea et trado ibidem / corpus meum et per meo facto et per conplacibilia et omnia mea genealogia do ibidem omnia mea rem ab integro ibi concedo uilas cum suas adprestancias id sunt pernominatas Sisto, Sindi, Uilare, Manosindi, uilla Fredimiri, uilla Aldrisi, uilla Uolisi, Felcosa et Quintana et Eouo et Uilela qui stat concanplata prouiso / et de ecclesias id sunt sancto Iohanne de Eoue cum suis adiuncionibus sancti Iohanne de Monterraso cun sua uilla que iacet in Uilela et exinde aqua Euue in omnique giro prope domus qui istum monasterium sunt istas et de alia parte aqua Eoue sunt alias pernominatas Don Loponi et alia in uilar Alamir et alia in Uitalion et illas / alias que resonant in inuentario seruiant (repetido) ad ipsum monasterium et ad sanctos et patronos meos qui ibi sunt reconditos in uestimento altaria siue luminaria ecclesie in restauracione domos libros et uestimenta sacerdotalia in uictu et potu uestitu et calciatu inde habeant omnes fratres sacerdotes sorores pauperes seu diuites / qui in hanc monasterio quod bonum est fecerit et in uita sancta perseuerauerit et nullus nullas licenciam habeat uendere uel donare de has herecitates siue ecclesias desuper taxatas in alia parte contra prior hedificacione ita et de homines tam uiri quam et de femine per ubicumque inuenti uel moraturi fuerint ad hanc domum conueniant / et seruicium ibidiem humiliter seruiant et non liceat ibidem uenire neque filium neque heredi ad destruendum sed humiliter ad seruiendum et ipsas uillas siue ecclesias super taxatas cum suas adiuncciones et cum homines qui illi pertinentes sunt quomodo desursum resonat iuri quieto semper permaneant. Et si aliquis homo / contra hunc factum meum ad inrumpendum uenerit uel infringere uoluerit imprimis sedeat excomunicatus et ad fide catolica separatus et cum Iuda traditore abeat participium qui damnatus est infernorum et insuper pariat ad qui uoce eius monasterii pulsauerit quantum inquietauerit duplatum et triplatum et in accio / auri talentum unum et hunc meum factum plenum habeat rouorem euo perenni. Factum testum siue seriem die quod erit iiiº nonas julias Era xl (xi?) post millesima. Ego Iquilo conuersa et Christi ancilla in hoc testum scripture manu mea rouoraui (Signo)
(1ª col.):
Qui presentes fuerunt: Arias testis. Claudio testis. Ernemiro testis
Menendus testis. Arulfus testis
Gutier Gauiniz diaconus confirmat (Signo)
[...7] Mitoniz diaconus confirmat (Signo)
Aloitus Ualeriz diaconus confirmat (Signo)
(2ª col.):
Sub Christi nomine Armentarius episcopus dumiense sedis confirmans (Signo)
Suario Ueremundiz diaconus confirmat (Signo; nel pódese ler: Suarius)
Gutier Gontemondiz confirmat (Signo)
Uidramirus Teideriz confirmat (Signo)
(3ª col.):
Magister Godesteo et presbiter confirmat (Signo)
Mendus confirmat. Ermenegildus presbiter confirmat
Sandinus clericus confirmat cognomento Sisnandi
Ueremundus Armentarius presbiter confirmat
Diego presbiter confirmat
Hoc facto Miton presbiter notauit in dumiense sedis ora Misse facto laudato et rouorato
(4ª col.)
Et ita dicimus de ecclesias siue uillas quas foras sunt testamento et sunt pro diuidere inter filios et neptos de Uimara Siliz et de Godesteo Qualamaris hec sunt ecclesia sancti Petri de Pignario sancte Eolalia de Uiladosindi sancto Iacobo de Ables et alia uila in Pinario uilla de Castro alia uilla in Coiegella et alia in Asanza Ueiga de Tobulata et stat concampiata pro uilla de Monte Auto Ueiga de Ables. Lauro.
(Reverso):
De sancta Eolalia de Deuesa.
6 Consignouse unha dobre data: a da Era de 1040 (ano 1002. Así o Dr. Mayán, que segue nisto ó P. Flórez, España Sagrada, t. XVIII, p. 107) e a de 1011 (ano 973. Así C). Diría, no caso de que se me permita opinar, que paleograficamente tal vez sexa máis clara a de 1011, xa que a letra final da data ten máis visos dun i que dun l. O l no corpo do documento sobe moito da caixa. Aquí, sen embargo, é baixa, como se se tratase dun verdadeiro i. Pero, tendo en conta que o documento se estende en tempos do bispo Armentario, que o confirma, é forzoso concluír que se trata da era de 1040 (ano 1002), xa que, segundo Rubén García Álvarez (“Notas al episcopado de Armentario en Mondoñedo”, Boletín de la Comisión Provincial… de Lugo, n.º 40 (1953), pp. 283-291), non se atopa mención deste bispo nos documentos da época antes do ano 985.
